Binnen een seizoen terug en uitgroeien tot een stabiele middenmoter, promoveren, degraderen, promoveren, degraderen, of wegzakken in het moeras van de eerste divisie. Het zijn zomaar wat scenario's die komende jaren kunnen gaan gelden voor ADO Den Haag. We spraken met twee supporters en een clubwatcher die het klappen van de zweep kennen in de eerste divisie. 'Het eerste jaar was een jaar van overleven, maar ook van juichen, want je won veel.'
FC Twente-volger: 'Elke vrijdagavond bouwden 25.000 mensen een feest'
Tijmen van Wissing volgt FC Twente voor RTV Oost. Daardoor was hij ook aanwezig bij het seizoen 2018/2019, het jaar dat de Tukkers in de eerste divisie speelden en meteen weer promoveerden. Volgens Van Wissing was het seizoen op het tweede voetbalniveau van Nederland niet eens zo erg voor de club uit Enschede. 'Elke vrijdagavond bouwden 25.000 mensen op de tribunes een feest.'
'De supporters maakten er bij Twente het beste van', weet de journalist nog. 'Ze gingen een jaar lang in plaats van naar stadions naar sportparken. Ze bezochten ploegen waar Twente al dertig jaar niet was geweest. Het was soms ook een hard gelag en pijnlijk om te zien, hoe de kampioen van 2010 aan het ploeteren was bij Top Oss. Halverwege stond Twente zelfs vijfde. Het was een jaar van overleven, maar ook van juichen, want je won veel.'
'Het was een nieuwe ervaring voor de meeste supporters', zegt Wissing dan ook. 'Heel de middag bierdrinken en de wedstrijd dan op vrijdagavond beleven. De supporters hebben Twente dat jaar terug naar de eredivisie gebracht. De druk op de club was onmetelijk, dat proefde je het hele jaar. Dat gaat ADO ook meemaken. Er zal meteen gepromoveerd moeten worden, want met zo'n huishouding kun je bijna niet overleven in de eerste divisie.'
Twente-speler Wout Brama liet aan Van Wissing weten wat een groot verschil was tussen de ere- en eerste divisie. 'In de eredivisie ligt de nadruk op de tactiek en kun je winnen op vernuft. Maar in een wedstrijd tegen bijvoorbeeld Helmond Sport werd hij soms overlopen. Het is een hele andere manier van voetballen. Spelers moesten echt wennen aan de eerste divisie.'
Voor andere clubs was spelen in de Grolsch Veste een uitje, weet Van Wissing. 'Vooral voor de beloftenploegen en ploegen uit het rechterrijtje. Die hadden dat nog nooit meegemaakt. Maar al bij al heeft Twente het met heel slecht voetbal net gered, als het dat jaar niet was gelukt, dan had het er nu heel anders uitgezien in Enschede.'
NEC-fan: 'De wedstrijden tegen Jong-teams zijn intens vernederend'
Lennart Huurman weet precies wat Van Wissing bedoelt. 'Zijn' NEC degradeerde in 2017 uit de eredivisie en speelt nu al vier jaar een treetje lager. Toch gloort er, na al die jaren in het moeras, hoop aan de horizon. De Haagse NEC-supporter zat donderdag voor het eerst sinds tijden weer in zijn supportersoutfit in de Goffert en zag NEC met 3-0 winnen van Roda JC. Daardoor speelt de ploeg uit Nijmegen komende zondag tegen NAC om een eredivisieticket.
'NEC heeft altijd gedacht dat het een stabiele eredivisieclubs was. In potentie ging men er vanuit dat het een club zoals Heerenveen, Utrecht, Twente of AZ had kunnen zijn. Maar Nijmegen en de regio eromheen is te klein om een stabiele eredivisieclub te vormen. Onder de Maas is iedereen voor PSV, aan de oostkant zit je al snel in Duitsland en bij de Waal zit die club uit Arnhem', zo verwijst hij naar de grote rivaal Vitesse. 'Eigenlijk is het jasje dat we nu aanhebben, iets wat ons veel beter past. Hoe zuur het ook is, het is de realiteit.'
'De eerste divisie is drijfzand. Als je niet bij de eerste stap eruit komt, dan gaat elke sparteling ervoor zorgen dat je wegzakt en op een gegeven moment tot je kin erin zit en er niet meer gemakkelijk uitkomt. Het is belangrijk om het moeras zo snel mogelijk te verlaten. NEC zit er nu al vier jaar in en op een gegeven moment ga je als gerenommeerde club naar een situatie als Sparta een paar jaar geleden. Die club haalde telkens dure spelers en dure trainers, dat werkt averechts. Je werkt je dan alleen maar in de schulden. Dan duurt het wel even voordat je een stabiele financiële huishouding hebt om naar de eredivisie terug te keren. NEC speelde in 2014 ook in de eerste divisie en promoveerde toen met een hele dure selectie. Dat was op de korte termijn leuk, maar op de lange termijn zorgde dat voor een schuldenlast waardoor je een paar jaar later weer degradeerde.'
De wedstrijden tegen de beloftenteams van Ajax, PSV, AZ en Utrecht noemt Huurmans 'intens vernederend'. 'Dat heeft weinig met voetbal te maken. Alsof Jong Borussia Dortmund in de eredivisie komt spelen om talenten op te leiden. Dan speelt PSV de ene week tegen een jeugdelftal en Ajax de volgende week tegen een veredeld A-elftal van Borussia Dortmund. Het is pure competitievervalsing, maar wel iets waar je in de eerste divisie mee te maken hebt.'
'Probeer het samenzijn, dat je met zijn allen naar het stadion mag, te koesteren', is de vaderlijke tip die Huurman voor de ADO-fans heeft. 'Ook als de resultaten in de loop der jaren minder worden. Probeer dat te parkeren. Probeer het samenzijn in het stadion als belangrijkste te zien. De resultaten komen vanzelf wel weer. Het belangrijkste is dat je elke week naar je clubje kan.'
NAC-supporter: 'Je bent de betere ploeg en gaat eindelijk weer wedstrijden winnen'
NEC staat in de play-offs tegenover NAC. Ferry de Bont uit het Brabantse Hoeven is een van de bekendste fans van de club uit Breda. Hij werd twee keer uitgeroepen tot voetbaltwitteraar van het jaar en volgt de club met een kritische knipoog. 'De laatste keer dat NAC degradeerde (in 2019 red.) hadden wij een zelfde seizoen als ADO nu heeft. Heel het seizoen een beetje troosteloos onderaan en aan het einde een opleving dat je wat hoop kreeg. Al met al zag je vanaf de eerste speeldagen dat het niets werd. Het enige verschil was dat bij ons het publiek een jaarlang kon zeuren en zeiken.'
Het laatste eredivisieseizoen van zijn club kan De Bont dan ook nog goed voor de geest halen. 'Je zag de degradatie iedere week weer een stukje dichterbij komen. Aan de ene kant is het positief omdat je aan het einde niet meteen een harde klap krijgt. Aan de andere kant blijf je toch hoop houden door te denken: als we nu winnen dan is het nog mogelijk. Ben je na een verliesbeurt weer chagrijnig en dat ging bijna wekelijks zo. Dat was denk ik bij ADO ook zo dit jaar en dat was voor een aantal Haagse relaties niet goed. Je wordt moedeloos, boos en verdrietig en uiteindelijk komt de verzoening met degradatie.'
Maar de NAC-fan heeft een opbeurende boodschap voor het Haagse supporterscollectief. 'Er zitten heel veel leuke dingen aan het spelen in de eerste divisie. Je bent namelijk jarenlang aan het verliezen in de eredivisie en dat wordt in de eerste divisie anders. Je bent de betere ploeg en gaat wedstrijden winnen. Dus de eerste divisie heeft absoluut positieve kanten.'
Volgens De Bont is het lastig om binnen een jaar terug te keren op het hoogste niveau. 'Dat kan met een rustig en doordacht beleid. Dat zich niet laat beïnvloeden door de waan van de dag. We weten allemaal dat NAC en ADO dat niet echt beheersen. Je gaat volgend jaar sowieso een paar keer op je bek. Je verliest dan van Telstar of Eindhoven. Dan is het zaak om de situatie stabiel en rustig te houden. Je moet accepteren dat je gaat verliezen.'
'Overal waar je komt, staat de thuisploeg met het mes tussen de tanden', weet De Bont. 'ADO komt op bezoek en die denken hier even te winnen. is dan de gedachte. Je krijgt een tegenstander die veel meer gemotiveerd is dan als ze tegen Almere of Dordrecht spelen. Iedereen is net wat scherper dan in een andere wedstrijd.'
