tekst: Taco van den Velde
Zelf snapt hij er eigenlijk niets van. Hoe kunnen de mensen in de stad nu denken dat hij niet het beste voor heeft met ADO Den Haag? "Dit is mijn club. Waarom denk je dat we al zo veel geld hebben gestopt in deze club? Waarom krijg ik daar niet een klein beetje respect voor terug?"
Hui Wang is boos. Hij bezit 98 procent van de aandelen van de club, maar is erachter gekomen dat zoiets niet automatisch betekent dat je kunt doen wat je wilt met je eigendom. Mega-vergaderingen met de raad van commissarissen en de aandeelhouders hebben hem geleerd dat hij niet eens kan ingrijpen in een verliesgevend bedrijf. Officieel wordt gerept van intensieve en constructieve vergaderingen, maar Wang voelt zich klem gezet en vernederd. ‘Maar ze moeten niet denken dat ze me op deze manier weg kunnen jagen. Dan weten ze niet waar ik vandaan kom’, klinkt het strijdvaardig. ‘Als het met deze dagelijkse leiding en deze raad van commissarissen niet lukt, dan stel ik gewoon anderen aan. En als het daarna niet lukt, gaan we gewoon verder. Dit moet en zal een succes worden.’
Hui Wang is woensdagavond in het vliegtuig gestapt. Opgeruimd staat netjes, zo is de stemming inmiddels. Die Wang moet gewoon netjes op tijd zijn geld betalen en zich verder nergens mee bemoeien. Door de Haagse aanhang en bijna alle werknemers van de club wordt hij inmiddels gezien als een gemeenschappelijke vijand. Dat is eigenlijk al zo vanaf het begin. In januari 2015 neemt Wang de club over van Mark van der Kallen. Bij iedere andere club wordt in zo’n geval de rode loper uitgerold voor iemand die voor tien miljoen euro de club overneemt, maar in Den Haag is er vanaf het begin scepsis en hoon.
Dat United Vansen een boeteclausule van twee miljoen euro moet betalen aan verkoper Van der Kallen, omdat het bedrijf ondanks een overeenkomst de deadline voor betaling heeft laten verlopen, zorgt voor een valse start. Vanaf het begin worden vraagtekens gezet achter de krediet-waardigheid van deze nieuwe onzichtbare en zwijgzame eigenaar. Hoe rijk is die Wang eigenlijk? Dat is nergens terug te vinden. Dat laatste is ook niet zo vreemd. Hui Wang is namelijk slechts de voorman van het sport-marketingbureau United Vansen. Wie echter verder zoekt, ontdekt dat dit bedrijf deel uitmaakt van een veel groter concern en een onderneming die momenteel wordt ingeschat op een waarde van 517 miljoen euro: Vantone Holdings. Ooit begonnen als investeringsmaatschappij in onroerend goed, maar dat is inmiddels uitgebreid naar investeringen op veel meer gebieden.
Speerpunten
Hui Wang is niet zelf de man van het grote geld, maar zelfs slechts een advocaat die de belangen behartigt van een groep investeerders. Het is dus niet zo vreemd dat er geen miljoenen worden gevonden, wanneer de doopcel van Wang wordt gelicht. Voor elke euro die moet worden gespendeerd in Den Haag, moet Wang dat terugkoppelen naar de mensen met het echte geld.
Wat willen die mensen eigenlijk met ADO Den Haag? Er zijn uiteindelijk drie speerpunten:
1. Het ontdekken, kopen, zelf beter maken van voetballers en met winst verkopen. Simpel gezegd: handel drijven. Het is dus ook niet zo vreemd dan een Nederlandse club te kopen, omdat die per definitie is gespecialiseerd in het beter maken en met winst verkopen van talenten.
2. Het stallen van Chinese talenten in Den Haag. Bij Vitesse loopt het Chinese talent Yu Zhang. In Nederland slechts een belofte, maar op de Chinese voetbalmarkt vertegenwoordigt hij al een marktwaarde van tien miljoen euro.
3. Het aantrekken van Nederlandse trainers die in China de jeugd moeten gaan opleiden. De Chinese overheid probeert voetbal van de grond te tillen door van voetbal een verplicht vak te maken op school. Er is echter veel buitenlandse expertise nodig om die jeugd het voetballen te leren. De bedrijven die trainers kunnen leveren, komen in aanmerking voor stevige subsidies.
Reallifesoap
Van die plannen komt in de praktijk helemaal niets terecht. De luchtbrug met Chinese talenten wordt uiteindelijk getorpedeerd door de dagelijkse leiding in Den Haag. Die één of twee Chinese spelers… gaan die ADO Den Haag in de Eredivisie houden? Als daar wat dieper wordt over nagedacht, dan is het oordeel negatief. In dat geval gaan we die dus ook niet op de loonlijst zetten, beslist de leiding. Er wordt zelfs een plan gelanceerd om een volledig Chinese juniorenploeg in Den Haag te stationeren. Dat is vooral financieel aantrekkelijk. Een reallifesoap over het wel en wee van zo’n ploeg die zou worden uitgezonden in China, zou de investeerders al snel een slordige zeven ton opleveren. Maar in Den Haag leeft de angst dat een dergelijk initiatief louter voor hoon zou zorgen, zeker wanneer die ploeg iedere week zou worden afgeschoten door Nederlandse tegenstanders. Zijn wij een professionele voetbalclub of een amusementsbedrijf? Er wordt voor het eerste gekozen.
Verder blijkt dat ADO Den Haag helemaal geen trainers in huis heeft om af te staan aan de Chinese markt waar gigantische aantallen worden gevraagd. Die moeten maar op een andere manier worden gerekruteerd. En van het ontdekken, kopen en ontwikkelen van spelers om die met winst te verkopen, komt ook niets terecht. De miljoenen van Wang blijken namelijk al heel snel nodig om de gaten in de begroting te dichten. Na het vertrek van directeur Maarten Fontein komt uit China al snel de eis dat de club in de toekomst zelf in staat moet zijn om de eigen broek op te houden. Met een sluitend budget kunnen de miljoenen van de Chinese investeerders namelijk wel worden aangewend om versterkingen naar Den Haag te halen en te gaan handelen in spelers.
Dat omhoog houden van de eigen broek blijkt echter geen sinecure. Onder de opvolger van Maarten Fontein, Jan-Willem Wigt, houdt de club twee miljoen over aan transferopbrengsten van de verkoop van Michiel Kramer en Mike van Duinen en ondanks een injectie van drie miljoen van United Vansen wordt het seizoen afgesloten met een tekort van 1,5 miljoen euro. De pijn zit ’m dan vooral in het aantrekken van Mike Havenaar, Edouard Duplan, Tom Beugelsdijk en Ruben Schaken. Weliswaar allen transfervrij maar ze krijgen in de residentie een salaris dat rode wangen bezorgt bij de concurrentie. FC Utrecht stelt verbaasd vast dat het niet kan concurreren met ADO Den Haag in de strijd om Edouard Duplan. Mike Havenaar strijkt een half miljoen salaris per seizoen op en incasseert daarnaast aan tekengeld ook nog zo’n vier ton. En hoewel ADO Den Haag afstevent op een verlies, gaat de club in de winterstop vrolijk met een groep van veertig man op trainingskamp en krijgen alle medewerkers een kerstbonus.
Ondertussen wordt bij iedere gelegenheid geroepen dat het tijd wordt dat eigenaar Hui Wang een keer over de brug komt met zijn verplichte financiële bijdrage. Dat is niet zo merkwaardig: dat geld is inmiddels hard nodig om te overleven. In China worden die smeekbedes met ergernis en scepsis ontvangen. Opnieuw blijkt de dagelijkse leiding van de club niet in staat een gezond beleid te ontwikkelen. Zo komt er opnieuw niets terecht van het beleid nieuwe spelers te ontdekken, beter te maken en met winst te verkopen.
Lee Zheng
Wang neemt in het voorjaar van 2016 afscheid van directeur Jan-Willem Wigt en probeert een Chinese mede-directeur aan te stellen. Lee Zheng zou elke dag op de werkvloer kunnen vaststellen wat er toch iedere keer misgaat en rapport kunnen uitbrengen in China. Dat initiatief wordt niet best ontvangen bij de club. Er komt ook nooit een werkvergunning voor Lee Zheng. ADO Den Haag werkt niet mee en hoeft dat ook niet. Bij het tekenen van de overname stond in het contract dat de dagelijkse leiding in Nederlandse handen moest blijven. Het was een voorwaarde die moest verzekeren dat ADO Den Haag zijn eigen Nederlandse karakter zou behouden. Die regel wordt keer op keer tevoorschijn gehaald als Wang wat wil. Bovendien wil Wang de nieuwe Chinese directeur ook nog eens op de loonlijst van de club zetten. Bij een club die structureel kampt met een tekort, wordt dat slecht ontvangen. Ook al omdat de nieuwe directeur Mattijs Manders, wiens tijdelijke contract in juni wordt omgezet in een driejarige verbintenis, meer dan twee ton per jaar incasseert. Een tweede directeur met de dezelfde loonlasten is gezien de financiële situatie een onverantwoorde uitgave.
Maar ook de nieuwe directeur Manders is (nog) niet in staat het tekort weg te werken. Hij zou moeten snoeien in de kosten en de inkomsten op peil moeten brengen. Manders zit echter vast aan de eerder afgesloten topcontracten met Havenaar, Duplan, Schaken en Beugelsdijk, terwijl hij intern ook geen mensen kan wegsturen zonder een afkoopsom te moeten betalen. Verder zijn er op commercieel vlak problemen. Zo is er zelfs een bedrijf dat boxen onderverhuurt in het Kyocera Stadion, iets wat in het verleden is ontstaan en pas volgend seizoen kan worden hersteld. Op commercieel gebied gaat het nog minder dan een jaar eerder.
Bovendien maakt de nieuwe directeur nog een aardige uitglijder. Aanvankelijk wil Manders als opvolger van de naar Vitesse vertrokken Henk Fraser verloren zoon Maurice Steijn aantrekken. De coach van VVV-Venlo staat al in de startblokken als Manders op het laatste moment de mogelijkheid ontdekt om Dick Advocaat aan de club te binden. De Haagse icoon is dan al assistent van Danny Blind bij Oranje, maar die deeltijdbaan stelt hem in de gelegenheid om zich ook te kunnen bemoeien met ADO Den Haag. Advocaat zegt toe om drie dagen in de week op de club te zijn en zich actief in te zetten bij het werven van sponsors. Maar in ruil heeft hij een bindende eis: Zeljko Petrovic wordt de nieuwe trainer/coach van ADO Den Haag. Steijn wordt afgezegd, maar de man die daar voor heeft gezorgd, is kort daarop al weer vertrokken naar Fenerbahçe. Dat Advocaat de KNVB verliet, was gezien zijn clausule in het contract nog te billijken, maar Manders en ADO werden door het plotselinge vertrek in hun hemd gezet.
Toekomstplannen
Het zorgt ervoor dat de positie van Manders onder druk staat als Hui Wang zich begin vorige week samen met zijn zoon Terry in Den Haag meldt voor twee belangrijke vergaderingen. Zowel bij de raad van commissarissen (Wim Deetman, Martin Jol, Kees Jansma, Martin Toet) waarvan hij voorzitter is, als bij de gemeente en overige aandeelhouders ontvouwt Wang zijn toekomstplannen. En de Chinese eigenaar maakt opnieuw duidelijk dat hij meer controle wil. Dat is niet zo vreemd, nu ADO Den Haag weer eens op een tekort afstevent en opnieuw de hand op houdt. Lee Zheng wordt opnieuw naar voren geschoven als mede-directeur. Dat betekent in de praktijk dat Manders geen enkele beslissing zelfstandig meer kan nemen, voor elke beslissing moet Lee Zheng namelijk meetekenen.
Bek houden en betalen, is de boodschap aan Wang
Maar het plan van Wang wordt op beide vergaderingen getorpedeerd. Wang wordt om de oren geslagen met de Nederlandse regels. Als eigenaar en met 98 procent van de aandelen in het bezit had hij (en zijn Chinese investeerders) het idee dat hij de club kon inrichten naar eigen inzicht. Op maandag maken zijn mede-commissarissen hem duidelijk dat het Nederlandse recht en de statuten van de club wat anders in elkaar zitten. Het aantrekken van een Chinese directeur is niet mogelijk, zeker niet als hij op de loonlijst van de club moet komen. Daar zal nooit goedkeuring aan worden gegeven als de club in financieel opzicht met tekorten te maken heeft. En op woensdag krijgt Wang in de ontmoeting met de aandeelhouders te horen dat hij gewoon aan zijn financiële verplichtingen moet voldoen. Als dat als consequentie heeft dat zijn bijdrage opnieuw moet worden aangewend om de gaten in de begroting te dichten, dan heeft hij simpelweg pech. Bek houden en betalen, is de boodschap.
Geen perspectief
Wang is woedend, speelt met de gedachte om de pas geïnstalleerde raad van commissarissen weer weg te sturen, omdat ze niet naar zijn pijpen dansen, maar vertrekt uiteindelijk terug naar China. Hij zit klem. Inmiddels is er dertien miljoen euro in een club gestopt, maar hij kan zijn investeerders geen enkel rendement tonen. Sterker nog: er is op korte termijn ook geen perspectief op betere tijden, hij kan de situatie niet eens naar zijn hand zetten.
Het niet voldoen aan zijn financiële verplichtingen is op dit moment geen optie. Als ADO Den Haag failliet gaat, is al het kapitaal dat in de club zit verspeeld. Dertien miljoen euro in rook opgegaan.
Veel Hagenaars hopen op een verkoop, maar ook dat is niet realistisch. Wie gaat op dit moment een bedrag dat in de buurt komt van dertien miljoen euro, neerleggen om ADO Den Haag te kopen? Het Kyocera Stadion is van de gemeente, alle grond waar ADO Den Haag op traint, is van anderen. De waarde van de club zit dus puur in de verkoopwaarde van spelers als Mike Havenaar, Edouard Duplan en Gervane Kasteneer. Dat levert bij lange na geen dertien miljoen euro op.
Voor de toekomst betekent dat simpelweg dat de partijen tot elkaar zijn veroordeeld. Dat is op dit moment een weinig hoopgevende situatie, omdat beide partijen compleet op elkaar zijn afgeknapt. Bij de club en supporters is er geen enkel vertrouwen meer in de Chinese leiding. Daarvoor heeft de leiding te vaak verzuimd om op tijd aan zijn financiële verplichtingen te voldoen en is er ook te vaak stommetje gespeeld. Alle directeuren (Maarten Fontein, Jan-Willem Wigt, Mattijs Manders) kregen te maken met een eigenaar die zich vaak onbereikbaar hield en hun werk daardoor bijna onmogelijk maakte. Te vaak werden financiële afspraken geschonden.
Laksheid
Het is te gemakkelijk dat louter te wijten aan financiële laksheid van Wang. Hij is namelijk niet de man die alle rekeningen uit eigen zak moet betalen, hij moet altijd alles terugkoppelen naar zijn investeerders. Bovendien was het kopen van ADO Den Haag slechts een zeer klein onderdeel van de bedrijfsvoering van de Vantone Holding. Dat vertraagt de zaak. Verder zal er ongetwijfeld de nodige onvrede bij de investeerders heersen over het werk van Wang. Er is op dit moment nog steeds geen enkel rendement zichtbaar van hun investering van dertien miljoen. Sterker nog: er moet opnieuw geld bij dat niet zal worden aangewend voor het aankopen van spelers.
Het kan ook verklaren waarom Wang zich soms onbereikbaar houdt. Hij kan soms eenvoudigweg geen antwoorden geven. Bovendien zal de roep om geld uit Den Haag hem irriteren, omdat de club er nog steeds niet in slaagt zelf haar broek op te houden.
De meest actuele vraag in Den Haag zal daarom zijn hoe de club de komende periode doorkomt. Vorige week is Wang naar China teruggekeerd, waar hij verslag moet uitbrengen van de situatie. Wat gaat er nu gebeuren? Wanneer en hoeveel geld wordt er overgemaakt? Is dat voldoende voor de club om de komende maanden door te komen? Maar ook: wat worden de plannen voor de toekomst? Hui Wang kan misschien dan wel geen Chinese directeur aanstellen, maar hij is wel in staat om de huidige dagelijkse leiding weg te sturen. En als de medeleden van de raad van commissarissen dat willen voorkomen, dan is Wang ook in staat enkele van die leden te vervangen.
Zolang beide partijen niet in staat zijn om elkaar op enige manier te vinden, in iets wat lijkt op een samenwerking, blijft ADO Den Haag een kruitvat dat elk moment kan ontploffen.