tekst: Bart Lelieveld en Marijn Abbenhuijs
ADO Den Haag dreigt uit het betaald voetbal geknikkerd te worden. De club heeft er jarenlang een financiële janboel van gemaakt, dusdanig dat het niet meer aan de eisen van de KNVB kan voldoen. Voorafgaand aan het seizoen moet elke betaaldvoetbalclub een sluitende begroting inleveren bij de voetbalbond en daar is ADO niet in geslaagd.
Omdat de situatie nog steeds niet op orde is, kreeg de club al twee keer drie punten in mindering. Daardoor staat het eerste elftal niet bovenaan, maar slechts achtste in de Keuken Kampioen Divisie. Als de situatie maandag niet is opgelost komen daar nog eens drie strafpunten bij. En als de begroting op 1 november nog steeds niet sluitend is, wordt de proflicentie ingenomen. Dan zou Den Haag dus als derde stad van Nederland geen eigen profclub meer hebben.
Hoe komt de club zo diep in de misère?
ADO Den Haag heeft al decennialang een beperkte begroting vergeleken met de grotere clubs als Ajax, PSV en Feyenoord. Sinds de jaren zeventig is de club van de derde stad van Nederland haar status als subtopper definitief kwijt. Toch wisten de Hagenaars de laatste jaren sportief vaak nog aardig mee te komen in de eredivisie. Financiële problemen zijn de club echter niet vreemd.
Toen de club in 2007 uit de eredivisie degradeerde, moest ADO worden gered van de ondergang. Er volgde een succesvolle periode, waarna de club in 2014 werd verkocht aan het Chinese United Vansen voor een bedrag van rond de 8,5 miljoen euro. De Chinezen dachten een slapende reus te hebben gekocht, maar een gelukkig huwelijk is het niet geworden. Contact met de Chinese eigenaar is altijd moeizaam geweest en geregeld moest de rechter er aan te pas komen om Wang Hui te dwingen geld over te maken. Wang wordt daarom door velen gezien als de boosdoener. Toch heeft hij de afgelopen jaren meer dan 20 miljoen euro in de club gestoken. Hij moest keer op keer bijspringen om het gat in de begroting van ADO te dichten.
Niet sluitend
Een tekort dat er sinds de aanwezigheid van de Chinese eigenaar altijd was. Want goed op de centen passen, zoals tussen 2007 en 2014 werd gedaan, deed de clubleiding niet. Wang zou de gaten toch wel dichten. ADO had jaarlijks een begroting die niet sluitend was, zelfs niet als er voor miljoenen spelers werden verkocht. Al langer was duidelijk dat als de grootaandeelhouder ooit zou stoppen met het dichten van de gaten, de club een groot probleem zou hebben. Alleen werd er met dat scenario nooit rekening gehouden.
Maar nu is dat wel het geval. De garantstelling van vorig seizoen is nooit naar Den Haag overgemaakt en dit keer hoefde de ADO-directie niet op haar eigenaar te rekenen nu er wéér iemand garant moet staan voor een groot tekort. Er is 5,1 miljoen nodig om aan de licentie-eisen te voldoen.
Maar sportief gaat het wel goed met de club?
De afgelopen jaren heeft ADO zwaar geleden onder het structurele financiële wanbeleid. De coronacrisis zorgde er in 2020 nog voor dat de eredivisie niet werd uitgespeeld en ADO, dat er slecht voor stond, niet kon degraderen. Dat gebeurde deze zomer alsnog. De vrees was dat de negatieve tendens in de Keuken Kampioen Divisie zou doorzetten, maar in die competitie is een zwaar uitgeklede Haagse selectie verrassend goed begonnen.
Periodetitel
De eerste periodetitel werd afgelopen vrijdag zelfs binnengehaald. De club zou dus eigenlijk bovenaan de ranglijst staan, maar heeft, vanwege het ontbreken van een sluitende begroting dus, inmiddels zes punten aftrek gekregen van de KNVB. Komende week verloopt opnieuw een deadline, waarna de voetbalbond voor de derde keer drie punten in mindering zal brengen. De periodetitel kan niet worden afgenomen, dus ADO behoudt het toegangsbewijs voor de nacompetitie. Als de club dit seizoen financieel overleeft, kan er dus gestreden worden voor promotie.
Overigens staat niet iedereen te springen om een terugkeer op het hoogste niveau, omdat er dan een grotere begroting opgesteld moet worden. Daar staat tegenover dat de club dan wel weer meer televisie-inkomsten krijgt. Desondanks vindt onder anderen herstructureringsdeskundige Jeroen Reiziger dat het wellicht verstandiger is als ADO nog even in de Keuken Kampioen Divisie blijft.
Gaat er wel eens een voetbalclub failliet?
Ja, dat is de afgelopen jaren vaker gebeurd. Clubs als Haarlem, RBC Roosendaal, Veendam en AGOVV gingen in het recente verleden al op de fles. ADO is echter wel een maatje groter. Toch kan de KNVB niet zomaar zeggen dat ze ADO de proflicentie niet zullen ontnemen. Dat kan een precedent scheppen voor andere clubs om de financiële touwtjes wat te laten vieren. Hulp moet dus van buitenaf komen.
Hoe moet het nu verder?
Het belangrijkste is dat ADO iemand vindt die de aandelen van de club overneemt en meteen garant staat om het tekort voor het komende seizoen op te vangen. Wang uitkopen zal daarbij nog de kleinste horde zijn. Hij zou de aandelen voor niet meer dan een half miljoen euro van de hand willen doen. Daarna moet dus het financiële vangnet gespannen worden. De KNVB wil daar voor 1 november duidelijkheid over hebben.
Wie wil de club hebben?
De kopers leken aanvankelijk in de rij te staan om in te stappen bij ADO. Er was interesse vanuit Zwitserland, Amerika, Japan, maar ook dichter bij huis: Haagse ondernemers die de club van de ondergang willen redden. Toch ketste de ene na de andere mogelijke deal af. De ene keer kwam een kandidaat niet met betalingen over de brug, de andere keer zouden geïnteresseerden juist weer niets vanuit de clubleiding hebben gehoord.
Luchtfietsers
Daarnaast heeft de door de rechtbank aangestelde herstructureringsdeskundige Reiziger ook te maken met wat hij noemt 'luchtfietsers'. Mensen die willen weten wat de club moet kosten en dan op zoek zeggen te gaan naar kandidaten met diepe zakken. Een groep kopers geleid door vastgoedondernemer Jeroen Lentze met daarin onder meer Martin Jol en John van Zweden leek de laatste serieuze gegadigde. Zij willen naast de club ook het stadion overnemen van de gemeente. De deadline die ze daarvoor hadden gesteld is officieel verlopen, maar ze zouden nog willen aanschuiven als blijkt dat het vastgoed in de deal betrokken kan worden.
Wat kan de gemeente doen?
De gemeente Den Haag heeft zich lang op de vlakte gehouden. Vooral Richard de Mos roert zich al maanden in dit dossier. Twee keer vroeg hij een spoeddebat aan. De eerste keer om te praten over mogelijke huurverlaging van het stadion en nog keer om het over de verkoop van het gebouw te hebben. Inmiddels is een taxateur aan het werk gezet om de waarde vast te stellen, waarna gekeken kan worden of verkoop haalbaar is.
Verder bleef het erg stil vanuit het stadsbestuur. ADO is een commerciële organisatie die in buitenlandse handen is en daar wil Den Haag de vingers niet aan branden. Er kan best over huurverlaging gesproken worden, maar dan wel pas als de koop van de club rond is. Ook is er binnen de muren van het IJspaleis angst om door Brussel op de vingers getikt te worden vanwege ongeoorloofde staatssteun. Woensdag kwam echter het bericht naar buiten dat er toch onderzocht wordt in hoeverre de helpende hand gereikt kan worden.
Vanwaar die draai?
Het is nog maar de vraag of het echt een draai is. ADO trekt de conclusie dat het echt niet gaat lukken om voor 1 november nog een koper te presenteren die het tekort aanvult. Daarom stond de club maandag op de stoep bij de gemeente om te vragen om 'directe financiële steun'. Of dat een lening of garantstelling is, blijft onduidelijk. Daar wil het stadsbestuur nog niet op vooruitlopen.
Eerst moet ADO financieel met de billen bloot. De gemeente wil de boekhouding onder de loep nemen. Daaruit moet blijken dat er geen lijken uit de kast komen en dat de club financieel gezond te maken is, voordat de gemeente eventuele steun écht gaat overwegen. Uiteindelijk heeft ook de gemeenteraad nog een stem in het wel of niet verlenen van steun. Een gelopen race is het dus nog niet. Mocht de gemeente daadwerkelijk de portemonnee trekken, dan is ADO in elk geval tot het einde van het seizoen verzekerd van profvoetbal en kan in alle rust naar een nieuwe koper zoeken.
Hoe groot is de kans dat die gevonden wordt?
Op dit moment lijkt die kans klein. Daarvoor zijn al te veel gesprekken met kandidaat-kopers op niets uitgelopen. Mocht de taxatie van het Cars Jeans Stadion uitwijzen dat de thuisbasis van ADO kan worden verkocht aan Groep Lentze/Jol, dan is die partij opnieuw een serieuze kandidaat om de aandelen in handen te krijgen. Lukt dat niet, dan zal de club een poging moeten wagen om beslag te leggen op de aandelen van United Vansen.
Dat kan via de WHOA-procedure waarin de club nu zit. Dat is een traject waarmee ADO haar schulden kan saneren en kan voorsorteren op een doorstart. Mocht het op dat scenario uitlopen, dan krijgt de club de aandelen in principe in eigen handen, maar veel zijn die dus niet meer waard. Op dat moment zou de club weliswaar weer 'baas in eigen huis' zijn, maar zit het nog steeds met een flinke schuld en een financiële situatie die niet aan de eisen van de KNVB voldoet. Dan lijkt de club een lening van de gemeente nodig te hebben om te kunnen blijven bestaan en aan financieel herstel te kunnen werken.
Bestaat ADO Den Haag volgende maand nog?
De Groep Lentze/Jol is, onder de juiste voorwaarden, nog steeds geïnteresseerd in het kopen van ADO. En gezien het bericht van woensdag vanuit de gemeente Den Haag, ziet het ernaar uit dat de club nog gered kan worden. Tegelijkertijd duurt het overnameproces inmiddels al meer dan een half jaar. Het worden nog 23 zeer spannende dagen.
