tekst: Marijke Lagas
foto: Cor van Welbergen
Het is december, de feestmaand van het jaar. Maar voor sommige Nederlanders is het geen feestelijke tijd, omdat ze eenzaam zijn. Door de coronacrisis is dat alleen maar erger geworden. Gelukkig is er iets tegen eenzaamheid te doen. Wij spraken Tessa Kennepohl van het Buddy Netwerk, Cor van Welbergen van De Grijze Reigâhs en Caroline Wamsteker van Blijfovereind, zij zetten zich in voor eenzame mensen.
Buddy Netwerk
Tessa Kennepohl (29) was net naar Den Haag verhuisd toen ze vijf jaar geleden buddy werd bij het Buddy Netwerk. 'Ik had het gevoel dat ik iets voor een ander wilde doen. Ik deed dat eerst voor mijn oma, maar die overleed. Omdat ik altijd goed klik met oudere mensen, wilde ik dat wat ik met oma had ook voor een ander doen.' In haar nieuwe stad wilde ze vrijwilligerswerk doen en zodoende kwam ze terecht bij het Buddy Netwerk.
Haar eerste maatje was een schot in de roos. Ze werd gekoppeld aan een weduwnaar van 91 jaar. Het klikte meteen tijdens het kennismakingsgesprek. 'Zijn vrouw was overleden en hij zat daardoor in de put, wilde niet naar buiten. We spraken ongeveer om de week af om te wandelen. Hij was een echte heer, met een pochet en een hoed. Als ik langskwam, ging hij nootjes halen bij een notenkraam op Scheveningen. We dronken wijn en praatten over politiek, geschiedenis en filosofie. Ik heb veel van hem geleerd. Ondanks het leeftijdsverschil van bijna 70 jaar waren we vrienden geworden.'
En dat is volgens Tessa zo mooi aan het vrijwilligerswerk. 'Je krijgt er zoveel voor terug. Ze zijn blij dat je er bent. En ik leer er van, het geeft energie en voldoening. En het doet hen ook wat.'
Na de dood van haar eerste maatje heeft ze nu al meer dan een jaar contact met Aysel (51), zij is spastisch en zit in een elektrische rolstoel. 'Doordat haar vertrouwen was beschadigd, durfde ook zij niet meer goed alleen naar buiten. Dus gaan wij samen de deur uit. Ze heeft nu ook een hondje, dus ze gaat ook zelf. We kletsen over van alles en nog wat. Het gaat nu heel goed!', zegt Tessa trots.
Voor mensen die eenzaam zijn, heeft Tessa nog een goed advies: 'Probeer contact te houden, al is het met de buren. Let ook op elkaar. Als je denkt: die heb ik al drie keer alleen voorbij zien lopen, spreek iemand aan, maak een klein praatje. En probeer naar buiten te blijven gaan, dan kom je weer in contact met mensen. Als je binnen blijft, zit je opgesloten in je hoofd.'
Buddy Netwerk: wat in 1987 begon als een buddyproject voor mensen met AIDS is uitgegroeid tot een grotere vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor het ondersteunen van volwassenen en kinderen met een chronische en/of levensbedreigende ziekte, eenzame ouderen en mensen met dementie en hun mantelzorgers.
De Grijze Reigâhs
Cor van Welbergen (62) is al meer dan 50 jaar ADO-supporter. Met zijn stichting De Grijze Reigâhs zorgt hij er voor dat ook ouderen gezellig samen naar het voetbal kunnen. Inmiddels heeft de stichting 30 seizoenkaarten en rijden acht busjes de mensen naar het stadion. 'De ADO-fans worden thuis opgehaald, krijgen een natje en een droogje en worden na de wedstrijd weer thuisgebracht', vertelt Cor.
Volgens Cor is het heel belangrijk dat ook ouderen naar voetbalwedstrijden kunnen. 'Ik word ook een dagje ouder en wil op hoge leeftijd ook mijn cluppie blijven zien. Want het mooiste voetbal beleef je in het stadion, niet achter de buis', vertelt Cor. Hij merkte dat het voor ouderen erg lastig was om bij het Cars Jeans Stadion te komen. 'Naar het stadion met het ov is een drama.' En dus werken ze samen met de Boodschappen Begeleidingsdienst in Den Haag (BBD), die de mensen thuis ophaalt.
'Er gaan ook vrouwen van in de 80 en 90 mee. Die gingen vroeger nooit naar het voetbal, maar nu wel. Ze vinden het geweldig om mee te maken, de sfeer in het stadion. Er ontstaan nieuwe vriendschappen en mensen kijken uit naar de volgende wedstrijd. Je wilt dat mensen elkaar over de streep trekken om mee te gaan, dat is goed tegen de eenzaamheid.'
Cor heeft ideeën zat om meer dingen te organiseren, maar corona gooide roet in het eten. 'De dames wilden graag ook eens de ADO Dames zien, maar door corona kon dat niet doorgaan.' Ook regelde De Grijze Reigâhs dat mensen in verzorgingshuis Florence voetbal konden kijken. 'Wij hingen dan spandoeken en vlaggen op en maakten een ADO tribune.' Maar ook dat is door corona stil komen te liggen.
Het liefst breidt de organisatie ook uit naar de randgemeenten van Den Haag, zoals Zoetermeer, Delft, Leidschendam en Westland. Maar het regelen van vervoer is voor die gebieden nog een uitdaging. 'We wilden het in maart gaan testen tijdens de wedstrijd tegen Fortuna Sittard, maar toen kwam corona en staan we met de rug tegen de muur.'
De Grijze Reigâhs is een initiatief speciaal voor de oudere ADO Den Haag-fans. Voor mensen die zelf niet zo gemakkelijk naar het stadion kunnen komen of een maatje zoeken om de thuiswedstrijden te bezoeken. Voor de oudere supporter die de liefde voor onze club nog lang niet is verloren.
Blijfovereind
Niet alleen ouderen hebben last van eenzaamheid, ook onder jongeren is het een groeiend probleem. 'Twintig procent van de jongeren voelt zich regelmatig eenzaam', vertelt de Haagse Caroline Wamsteker, coach en initiatiefneemster van Blijfovereind. Samen met het Rode Kruis helpen ze jongeren die eenzaam zijn. Het idee is ontstaan aan het begin van de coronatijd. 'Wij bieden een luisterend oor', vertelt Caroline.
Want ook al woon je als student in een studentenhuis, je kan alsnog eenzaam zijn, legt Caroline uit. 'Soms zijn het studenten die niemand zien of spreken, alles is nu ook online. Het contact verschraalt heel erg en dat is heel moeilijk. Normaal zijn er sociale contactmomenten, bijvoorbeeld in het café, daar is nu weinig gelegenheid voor.'
Er zijn ook jongeren die het lastig vinden om contact te maken. 'Contact maken is een vaardigheid, niet iedereen heeft dat van nature, en dat kan je wel leren.' De coaches van Blijfovereind kijken per jongere wat er kan helpen: 'Ga bijvoorbeeld wandelen, spreek iemand aan. Kijk naar initiatieven in je regio of ga zelf iets doen voor een ander. Er zijn zat platforms waar je tips kan vinden om in contact te komen met anderen.'
Voor sommigen kan dat zoeken al een enorme stap zijn. 'Weten wat je nodig hebt, is niet altijd meteen heel duidelijk voor jezelf. Dan helpt het om hulp te vragen.' Er zijn dan ook dingen die je eerst kan oppakken. 'Zorg voor een ritme. Sommigen slapen niet meer en gaan pas om vier uur 's nachts naar bed. Dan ben je je structuur kwijt. En ga elke dag iets leuks doen voor jezelf, iets waarvan jij energie krijgt: ga wandelen, fietsen of vissen. Ga naar buiten en doe iets waarvan je blij wordt, wat helpt. En vooral: ga die kamer uit!', tipt Caroline.
Blijfovereind is een platform waar iedereen een gesprek met een coach kan boeken. De gesprekken zijn gratis en zo is er een coach voor iedereen. Je kan bij ons terecht met jouw verhaal en al jouw vragen over dat wat jij als lastig ervaart en hoe je daar mee om kunt gaan. Het doel van Blijfovereind is om een bijdrage te leveren aan het versterken van de veerkracht van de mensen die geraakt worden door de crisis.
Andere initiatieven
Voel jij je wel eens eenzaam en heb je behoefte aan contact? Veel gemeenten hebben initiatieven tegen eenzaamheid. Zo kan je op de site van de gemeente Den Haag allerlei projecten vinden. En de organisatie Een tegen eenzaamheid heeft in allerlei initiatieven in heel Nederland. Net als NL voor elkaar en Gewoon Mensen Die Mensen Willen Helpen. En voor jonge mensen is er onder andere Eenzame jongeren en in Den Haag Het A Team.