Oh Oh Den Haag, roerige stad, achter de duinen

ADO Den Haag, dat morgen op zijn 115de verjaardag tegen Vitesse speelt, vecht met de moed der wanhoop tegen degradatie. Hoe de club in twee maanden totaal transformeerde en zijn lot in handen van de Engelse manager Alan Pardew legde.

 

door Marijn Abbenhuijs en Daniël Dwarswaard

 

 

Reconstructie

Mohammed Hamdi is op 16 december 2019 ruim honderd dagen actief als algemeen directeur van ADO Den Haag, als hij zijn plannen met de club uitlegt aan een groepje journalisten. Na afloop krijgen alle aanwezigen een stijlvol ingepakte fles cava mee met het woord 'bedankt' erop. In het Nederlands én in het Chinees. ADO is op dat moment al zes eredivisiewedstrijden zonder zege, heeft geen trainer en zal een dag later ook technisch manager Jeffrey van As wegsturen.

 

 

Exact zes weken later plaatst ADO een filmpje op Twitter, waarop trainer Alan Pardew en zijn assistent Chris Powell de mensen in China, die worden geconfronteerd met het coronavirus, veel sterkte wensen. De situatie bij de club lijkt in niets meer op die van medio december. Een nieuwe trainersstaf dus, plus een blik nieuwe spelers, alles om degradatie af te wenden. Eén aspect blijkt op beide tijdstippen echter belangrijker dan ooit: het benadrukken van de innige band met China. Daar ligt ook de basis van de grootschalige transformatie die zich in Den Haag voltrekt.

 

 

De voetbalwereld verbaast zich. Wat gebeurt daar allemaal achter de duinen? En vooral: hoe eindigt dit avontuur in het casino? Zeker met die absurd slechte wedstrijd van afgelopen vrijdag tegen FC Utrecht (4-0) in het achterhoofd. Supporters leven tussen hoop en vrees. Al die nieuwe spelers, het voelt dubbel. Vers bloed ja, maar garanties? Nee, nul.

 

Om de machtsverhoudingen bij ADO te begrijpen, moeten we terug naar mei 2019, als Mattijs Manders vertrekt als directeur. De maanden daarna ontstaat een machtsvacuüm. Manders leefde altijd op gespannen voet met de Chinese grootaandeelhouder Wang Hui van United Vansen (UVS). Tot aan de rechter aan toe.

 

 

Melkert

Na Manders' vertrek ziet Wang zijn kans schoon. Hoewel hij oud-politicus Ad Melkert, op dat moment rvc-voorzitter, aanvankelijk het voortouw laat nemen in de zoektocht naar een opvolger van Manders, trekt de eigenaar zich niets aan van de verwoede pogingen van Melkert om de komst van Hamdi te dwarsbomen. Als gevolg daarvan vertrekt Melkert uit de rvc. Net als John van Ringelenstein, een clubman in hart en nieren. De twee konden zich, na anderhalf jaar pogingen te hebben gedaan de club op een 'Nederlandse' manier te leiden, niet meer vinden in de Chinese, in hun ogen ondoorgrondelijke, mores.

 

 

Het vertrek van Van Ringelenstein en Melkert vergroot de macht van UVS nog meer. Als Hamdi, met een delegatie waar ook directie-adviseurs Kees Jansma en Frans van Steenis deel van uitmaken, naar China reist voor een overleg met UVS, krijgt de grootaandeelhouder bovendien het plezier terug in het financieren van de voetbalclub. Waar Hamdi's voorgangers Maarten Fontein, Jan Willem Wigt en Manders stuk voor stuk botsten met de grootaandeelhouder, gebeurt dat met Hamdi niet.

 

 

Zetbaas

Dat maakt dat Hamdi door een deel van de Haagse club wordt gezien als iemand die wél meebuigt met de Chinese wetten en eisen. Een zetbaas van de Chinezen, klinkt het. Dat onderbuikgevoel wordt bevestigd als technisch manager Jeffrey van As op 17 december te horen krijgt dat zijn contract niet wordt verlengd en hij per direct wordt 'vrijgesteld van werkzaamheden'.

 

Van As had een maand eerder nog vernomen van de nieuwe directie - bestaande uit Henrik-Jan Rinner (financieel en statutair directeur), Jansma, Van Steenis (aanstaand rvc-lid) én Hamdi zelf - dat ze de grootaandeelhouder zouden adviseren zijn contract te verlengen. Als Hamdi vervolgens vanuit China te horen krijgt dat Van As toch echt moet vertrekken, voert hij die opdracht uit.

 

 

Dan is al duidelijk dat UVS geld vrijmaakt om de selectie van ADO in de winterstop te versterken. Dat trainer Fons Groenendijk, begin december zelf opgestapt, en Van As daarin geen rol krijgen, stuit een deel van de directie tegen de borst. "Je moet eerst beleid maken en daardoor punten pakken. Niet eerst punten pakken en daarna beleid maken", oordeelt voormalig adviseur Jansma. "Omdat ik snap dat het bij een club niet altijd zo werkt, was mijn rol als adviseur overbodig geworden. Verder vind ik dat je zorgvuldig met mensen om moet gaan.''

 

Jansma, doelend op het gedwongen afscheid van Van As, vertrekt op dezelfde dag als de 'td'. Rinner volgt kort daarna. Diens vertrek kost ADO bovendien geld, naar verluidt negen maandsalarissen. Ook de regelingen voor Van As en commercieel manager Remco van der Veen (die de club kort voor Kerstmis verlaat) gaan af van het door UVS beschikbaar gestelde budget voor de spelerselectie.

 

Zonder Groenendijk, Van As, Rinner en Jansma moet de relatief onervaren Hamdi daar nu vrijwel alleen voor zorgen. Al grijpen de Haagse 'behangkoning' John van Zweden en Jan-Hermen de Bruijn (oud-sportjournalist die al sinds de overname in 2015 tegen de Chinezen aanschurkt) hun kans om zich met het beleid te bemoeien.

 

 

Steijn

Maurice Steijn is na het vertrek van Groenendijk de topkandidaat voor Hamdi om ADO dit seizoen uit het moeras te trekken. De directeur vliegt in allerijl naar de Verenigde Arabische Emiraten, waar Steijn dan net is ontslagen bij Al-Wahda, te overtuigen. Ze voeren een goed gesprek, maar Steijn (een echte clubman, die tussen 2011 en 2014 al eens coach van de Haagse club was) ziet instappen op dat moment niet zitten.

 

Hamdi moet schakelen. Zijn werk bij grote sportmarketingbedrijven en als directielid van Al-Jazira, een voetbalclub uit Abu Dhabi, heeft hem een internationaal netwerk opgeleverd. Daaruit komt Alan Pardew aanwaaien. De ADO-directeur weet dat hij met de 58-jarige Engelsman een coach met een grote staat van dienst kan strikken en gaat er vol voor. Na een paar weken stevig onderhandelen is de deal rond. Pardew krijgt van Hamdi de volledige regie over het aantrekken van nieuwe spelers.

 

 

De koerswijziging, met Pardew aan het hoofd en flink wat spelers uit zijn stal, is een ultieme poging om ADO te behouden voor de eredivisie. Het is een kwestie van kop of munt, wordt binnen de club al gezegd. Degradatie zal ADO, dat sinds 2008 op het hoogste niveau speelt, járen terugwerpen.

 

En dat is nog de meest positieve inschatting. Afdalen naar de eerste divisie scheelt pakweg 2,5 miljoen euro per jaar aan inkomsten. Het is maar de vraag of de Chinese eigenaar de gaten dan nog wil dichten. Binnen ADO heerst er sowieso scepsis over de financiën en over de manier hoe het geld de club vanuit China gaat bereiken.

 

 

Toch ziet Hamdi de enorme transitie van de afgelopen maanden niet als een risico. Hij heeft geen keuze, vindt hij. Daar boden de prestaties voor de winterstop simpelweg te weinig perspectief voor. Bovendien liggen Pardew, diens assistent Powell en de zes nieuwe spelers Sam Stubbs, Jordan Spence, Laurens De Bock, Tudor Baluta, George Thomas en Mick van Buren slechts tot het einde van het seizoen vast. Als ADO alsnog degradeert, zijn zij weer weg.

 

En dan heeft Hamdi Maurice Steijn weer achter de hand. Ingewijden zeggen immers dat Steijn in het nieuwe seizoen wel in zou willen stappen, als zijn ontslag in het Midden-Oosten financieel helemaal is afgewikkeld. Degradatie hoeft zijn terugkeer bij ADO niet per se te belemmeren.

 

 

Boerenslim

Dat Hamdi boerenslim is, laat hij zien als hij Martin Jol aanstelt als technisch adviseur. Volgens critici is dat puur voor de bühne, om de achterban te kietelen met helden uit het roemrijke verleden. De spelers die tot nu toe zijn gehaald, beperkte voetballers, kunnen door de ervaren Jol onmogelijk met gejuich zijn ontvangen. Dat hij niets met deze transfers te maken had, staat dan ook buiten kijf.

 

Maar Hamdi heeft Jol gevraagd zich bezig te houden met het ADO van volgend seizoen. Pardew moet zorgen dat de Haagse clubicoon straks spelersmateriaal mag aandragen voor een eredivisionist. Als dat lukt, kan Hamdi op zoek naar een passend geschenk voor zijn Engelse trainer. Dat cadeau zal, net als de fles cava voor de journalisten, van een prominente, Chinese handtekening worden voorzien.