AD Sportwereld bracht de trainer van ADO Den Haag en de spits van Feyenoord bijeen. Om te praten over hun moeizame relatie, het respect voor Willem van Hanegem en divagedrag. "Ik hoop maar dat hij zondag zware benen heeft", zegt Fraser.
door Mikos Gouka en Dennis Jansen
Michiel Kramer staart nog maar eens zuchtend naar het scherm van zijn mobiele telefoon. Henk Fraser kijkt glimlachend over zijn schouder mee. "Nog berichtjes, Mies?", vraagt de trainer van ADO Den Haag aan zijn voormalig pupil. Kramer stopt hoofdschuddend zijn telefoon weg. Direct na de overwinning van Feyenoord woensdagavond op Ajax zette een supporter van de aartsrivaal het mobiele nummer van de spits op internet. Sindsdien regent het sms'jes, whats-app'jes en oproepen. "Zat ik met mijn vader na de wedstrijd te sms'en, kwamen er opeens honderd berichtjes tussendoor", zegt Kramer.
"Ik zeg eerlijk: het interesseert me geen reet. Neem ik toch gewoon een nieuw nummer? Al is het wel de schaamte voorbij. Ik lees vooral berichtjes over vreselijke ziektes. Dat ik de kanker kan krijgen en zo. Of dat mijn moeder me bij mijn geboorte had moeten inslikken."
Voor het over ADO Den Haag tegen Feyenoord gaat, vraagt fotograaf Pim Ras in Brasserie Waalhaven of hij de twee hoofdrolspelers kan portretteren. In de replica van het etablissement dat ooit bij de bombardementen van 10 mei 1940 op het vliegveld werd vernietigd, op het businessterrein achter Rotterdam The Hague Airport, volgt vervolgens een lange fotosessie. Te lang, vindt Fraser. "Dit was het moment dat ik er vroeger met twee benen in vloog," schudt de trainer gekscherend het hoofd.
De trainer begint over de Klassieker, die hij zelf als verdediger van Feyenoord zo weinig tot een goed einde wist te brengen. Kramer wist woensdagavond zijn eerste Feyenoord-Ajax meteen te winnen. Beiden genoten. Kramer op het veld, Fraser bovenin de skybox. "Al had ik wel een beetje gehoopt op een verlenging. Scheelt misschien toch," glimlacht Fraser. Kramer geeft toe dat hij emotioneel werd toen Pol van Boekel woensdag voor het laatst floot. "Toen hoorde ik 'You'll never walk alone'. Liep ik daar in mijn eentje langs de tribunes. Als klein jongetje zat ik daar al. Ik zag al die supporters, zo uitzinnig van vreugde. Je weet wat die mensen voelen. Toen kwamen de tranen."
Supporters van Ajax hebben het niet zo op Michiel Kramer. Ben jij weleens lastiggevallen, Henk?
Fraser: "Ik heb me als speler alleen in het veld slecht gedragen. Daarbuiten heb ik nooit gekke uitspraken gedaan over Ajax. Michiel is meer gehaat dan ik ooit was. Kijk, de één heeft moeite met schoppen, de ander met zuigen. Ik heb dat een beetje met Joël Veltman. Dat gejammer woensdag, daar stoor ik mij enorm aan. Moet hij niet doen."
Heb je een hekel aan Ajax?
Fraser: "Nou er is absoluut antipathie, maar inmiddels ook veel respect. Ik vind dat Ajax buitengewoon goed werk doet. De spelers, zoals ik ze bij Jong Oranje trof, zijn waanzinnig professioneel. Kennen de normen en waarden. Maar vroeger zat het bij mij wel tegen haat aan. Dat houdinkje. De manier van praten. Dat zeuren bijde scheidsrechter. Dat vond ik zo storend. Zelfs bij oud-Feyenoord tegen oud-Ajax zeiden ze tegen me: 'Nou Henk, als je Sjaak Swart vandaag even lekker kunt raken'. Maar dat is zo'n mooie man, dat zou ik nooit doen. Deed je ook niet bij Litmanen of Rijkaard.
Litmanen was een mooie speler, Rijkaard durfde je niet eens te raken. Wie wel? Bogarde, Blind. Al waren dat geweldige spelers. En Richard Witschge natuurlijk. De laatste niet eens vanwege dat balletje hooghouden in de Kuip. Vond ik eigenlijk nog best gedurfd. Ik dacht er wel over na, wie ik met rust wilde laten en wie niet. We speelden ooit
met Feyenoord tegen Tenerife en daar speelde de Argentijn Redondo. Heb ik in de kleedkamer gezegd: 'Wie Redondo schopt, heeft een probleem met mij'. Wat een geweldige speler."
Zondag is het zover. ADO Den Haag-Feyenoord, Fraser versus Kramer. Tegenstanders, die de voorgaande twee seizoenen samenwerkten bij ADO. In een stroef huwelijk dat voor de buitenwereld veel behoefte leek te hebben aan relatietherapie. Als er geen lachje af kan bij de fotosessie, wordt Fraser voorgesteld Kramer 'even in een nekklem te nemen'. "Nou, dat had ik vorig seizoen een paar keer graag gedaan", dolt de trainer. "Laten we op de landingsbaan foto's nemen", countert Kramer. "En dan kijken wie het langst blijft staan."
Maar hoe zit dat nou met jullie? Hoe ongelukkig was dat huwelijk?
Kramer: "We hebben allebei een duidelijke mening. Dat beeld is ontstaan bij FC Dordrecht-uit. Ik vond dat hij twee dagen van tevoren had moeten zeggen dat ik niet zou spelen."
Fraser: "Maar dat doe ik nog steeds niet, ongeacht status of leeftijd. Soms had ik het gevoel alsof Michiel me aan wilde vliegen, haha."
Kramer: "Ik heb wel eens lacherig voor de camera gezegd dat ik niet beter ben geworden onder Fraser. Hij hamerde op het meevoetballen, omdat ik vaak onzichtbaar was. Daar heb ik absoluut aan gewerkt."
Toch zei Henk Fraser al voor het vorige seizoen dat Michiel Kramer geknipt was voor Feyenoord. Had hij al de goals nog niet eens gemaakt.
Fraser: "Klopt. Dat was misschien ook een tikkeltje voorbarig. 'Tuurlijk, joh', dachten de mensen."
Waar was die uitspraak dan op gebaseerd?
Fraser: "Deels op gevoel, maar ik had ook gezien wat hij allemaal
kon. Hij heeft specifieke kwaliteiten, maar was vorig jaar soms niet fit genoeg. En hij had niet altijd de bereidheid."
Kramer: "Ik heb altijd gezegd dat er wel eens een paar dagen tussen zitten dat het wat minder is. Als aan mij gevraagd wordt: ben jij een trainingsbeest? Nee, de ene dag is het meer en beter dan de andere."
Feyenoord zei aanvankelijk hardop dat het Michiel Kramer helemaal niet nodig had. Wat deed dat met je?
Kramer: "Toen het toch nog gebeurde, was ik trots. Ik hoefde niet de onderste steen boven te halen om te zien wie er nou eigenlijk tegen mijn komst was. Ik heb met de trainer gesproken. Dat was voor mij voldoende."
Fraser: "Er zijn altijd wel voor- en tegenstanders. Het hoort er allemaal bij. Dit is de meest hypocriete wereld die er bestaat. De mensen die het niet in je zagen zitten, hangen straks als eersten om je nek als Feyenoord kampioen wordt. Dit is een wereld met allerlei belangen en beeldvorming. Toen ik het overnam bij ADO, hoorde ik: de rust die je uitstraalt op de bank, is waanzinnig. Nu de resultaten minder zijn, heet dat gedrag opeens apathisch."
Michiel, je hebt je snel aangepast bij Feyenoord.
Kramer: "Nou, de eerste wedstrijden stond ik niet in de basis. Maar ik liep niet met mijn ziel onder mijn arm."
Fraser: "Eerlijk gezegd denk ik dat hij jaren eerder bij Feyenoord had kunnen spelen. Michiel is talentvol, maar had daar eerder meer mee moeten doen."
Heb je er te weinig aan gedaan?
Kramer: "Nee, dat denk ik niet. Kijk, één ding wist ik dat ik kon: doelpunten maken. Op het moment dat ik dat elk jaar kon laten zien, kon ik ook stappen maken. Maar ik werd weggestuurd bij Excelsior, speelde bij NAC en Volendam in de eerste divisie. Dan heb je niet zomaar het idee dat je binnen een paar jaar bij Feyenoord speelt. Maar ik heb altijd voor het voetbal geleefd. Dronk niet en rookte niet, maar deed het wel op mijn manier. Dat vond ik belangrijk."
Fraser: "En nu lijkt het wel alsof je al jaren bij Feyenoord speelt. Hij voelt zich thuis in de Kuip."
Voel je dat zelf ook?
Kramer: "Eigenlijk jaren daarvoor al. Als jochie ging ik al naar alle thuiswedstrijden. Naar de Open Dag. Ik ben altijd Feyenoorder gebleven, ook toen ik bij NAC en ADO speelde. Mijn vader was helemaal gek van Van Hanegem."
Fraser: "Michiel heeft dat authentieke. Een eigen identiteit. Dat mag ik wel. Net als vroeger Jan Wouters. Of Ton Pattinama, Cor Lems, Willem van Hanegem en nu Royston Drenthe en Memphis."
Memphis? Jij was toch juist tegen Louis Vuitton-tasjes en divagedrag?
Fraser: "Ik heb ook van die modepoppen lopen bij ADO. Soms denk ik bijna dat ik met rappers te maken heb. Het is kopieergedrag. Ik stoor me eraan, maar het is een andere tijd. Maar Memphis had bij PSV ook al een auto met allerlei legerkleuren, maar toen presteerde hij en hoorde je daar niemand over. Dát vind ik hypocriet."
Is Henk Fraser eigenlijk zichzelf in de voetbalwereld?
Fraser: "Nee, ik pas me aan. Ik neig ernaar schijt te hebben aan alles en iedereen, maar toch heb ik het niet. Ik let op wat ik zeg, wat ik doe, draag geen opvallende kleding."
Je bijt bijvoorbeeld op je tong tijdens een lange persconferentie over de komst van een Chinese assistent-trainer?
Fraser: "Ik had na twee vragen al weg willen lopen. Ik was er zo klaar mee. Ik dacht: wat doe ik hier? Als je echt jezelf bent, loop je weg. Had Willem van Hanegem waarschijnlijk wel gedaan."
Kramer: "De stukjes van Van Hanegem in het AD zijn vaak kritisch, maar je voelt aan alles dat Feyenoord zijn grote liefde is. Hou ik persoonlijk wel van."
Hij noemde Fraser als trainer van Feyenoord in de toekomst. Begrijpen jullie dat?
Kramer: "Henk heeft er een mooi verleden als speler, was er jeugdtrainer. Hij kent de club, weet wat belangrijk is bij Feyenoord. "
Fraser: "Van Hanegem zal nooit dingen zeggen om mensen te plezieren. Een authentieke oprechtheid. Ik genoot van zijn aanpak. De kleine dingen. Ik brak ooit mijn been tegen PEC Zwolle.Van Hanegem kwam langs en gaf alleen maar een heel klein tikje op mijn been. Het been dat gebroken was, hè."
Maar ambieer je dat, trainer worden van Feyenoord?
Fraser: "Natuurlijk denk ik aan Feyenoord, maar ik zal eerst moeten presteren bij ADO."
Ben je eigenlijk bang voor Michiel Kramer morgen?
"Eh, ja, natuurlijk. Ik hoop dat hij zware benen heeft."
Juich jij morgen als je scoort, Michiel?
Kramer: "Dat lijkt me wel, hè. Nog geen drie maanden geleden trainde ik daar nog. Maar zondag gaat het om de punten."
Fraser: "Volgens mij komen er weer een paar sms'jes binnen, Mies."
