Bron van dit artikel


Datum plaatsing: 19-10-2011 08:29:00

Kansloos onderuit in de voetbaljungle

Mattijs Manders: "Veel beslissingen worden met de buik genomen, niet met het hoofd."

Door Iwan Tol

 

Ze hebben een cv om u tegen te zeggen, bezetten topfuncties in het bedrijfsleven, maar verzuipen in de voetbaljungle. Rik van den Boog, Rob Westerhof, Nicole Edelenbos, Mattijs Manders, Vincent Paes, Jos Staatsen en Hans Verbunt; allemaal gepokt en gemazeld in het bedrijfsleven, maar als buitenstaander gingen ze onderuit in de voetbalwereld.

 

Ook de huidige leden van de raad van commissarissen van Ajax kunnen binnenkort bij dit rijtje worden gevoegd. Ze voeren een niet te winnen strijd tegen Johan Cruijff én tegen de beeldvorming. Na de Champions Leaguewedstrijd tegen Real Madrid kochten Paul Römer en Marjan Olfers bij een souvenirshop op het vliegveld nog snel even wat shirtjes van De Koninklijke voor het thuisfront. Een oplettende journalist twitterde het voorval de wereld in en het bezoekje aan de souvenirshop van Olfers en Römer verspreidde zich als een olievlek op internet. Twee toeristen, voor het eerst met een voetbalploeg mee op reis. Kansloos in de strijd tegen Cruijff.

 

Tientallen bestuurders gingen Olfers en Römer voor. Het probleem voor de Römers en Olfersen van deze wereld is: de regels van de voetbaljungle staan niet op papier, het zijn ongeschreven regels. ‘Bij elke nieuwe baan heb je twee jaar nodig om te weten hoe alles in elkaar steekt’, zegt Toon Gerbrands, directeur algemene zaken van AZ en voormalig volleybalcoach. ‘In een jungle weet je de weg niet. Dan moet je dus voor een goed kompas zorgen.’

 

Xenofobie
Gerbrands werkt al meer dan tien jaar bij AZ. ‘En nog steeds speelt in de beeldvorming mijn volleybalverleden op de achtergrond mee. Ik ben veel xenofobie tegengekomen in de voetbalwereld.’ Onder zijn leiding van Gerbrands won de gemeente Harderwijk de Milieuprijs van Nederland en als volleybalcoach won hij een Europacup en werd hij Europees kampioen. Aan die prijzen werd in het voetbal echter nauwelijks waarde gehecht. ‘In andere sporten vinden ze het interessant: iemand van buitenaf met nieuwe, frisse inzichten. In het voetbal word je in zo’n geval juist extra kritisch gevolgd.’

 

Gerbrands zelf stelde zich wel open. Hij ging zelfs op trainerscursus om volwaardig te kunnen meepraten met Co Adriaanse en Louis van Gaal. ‘Ik ben blij dat ik die kans heb gekregen, maar er moest wel eerst een paar maanden over vergaderd worden. Ik heb bij de volleybalbond gevraagd wat zij zouden doen als Louis van Gaal zich meldt om het hoogste volleybaldiploma te halen. Daar stuitte ik op een heel andere benadering.’

 

Hai Berden, oprichter van miljoenenbedrijf Seacon Logistics, begon in 2003 als voorzitter van VVV-Venlo. Over de mores in de voetbalwereld zegt hij: ‘In het bedrijfsleven draait alles om vertrouwen. Beschaam je dat, dan lig je eruit. In de voetballerij werkt het anders. Daar wordt het klakkeloos geaccepteerd dat iemand liegt. Een leugentje in het belang van de club, wordt er dan gezegd. Ik leerde al snel: met clubliefde wordt veel bedekt.’

 

Mattijs Manders begon zonder voetbalachtergrond als algemeen directeur bij ADO Den Haag. Zes maanden later was hij alweer weg. Nu werkt hij als directeur bij een bedrijf in het beheer van vastgoed. ‘Ik was de man van het nette pak, gestudeerd en met financiële achtergrond. Geen voetbaljongen. Dat voelde ongemakkelijk. Men vroeg zich af: is hij te vertrouwen? Past hij bij ons? Heeft hij zelf hoog gevoetbald?’Vooral dat laatste wordt belangrijk gevonden in de voetbalwereld. Gerbrands:‘Een grote naam is een half jaar krediet, zeg ik altijd. Maar daarna moeten ze ook zien te overleven.’

 

Schlemiel
Voor pragmatisme is in het voetbal geen plaats. Wie vandaag de held is, kan morgen zomaar de schlemiel zijn. De waan van de dag regeert, meent Manders. ‘Misschien dat er nog naar morgen wordt gekeken, maar overmorgen is al te ver weg. Veel beslissingen worden met de buik genomen, niet met het hoofd.’

 

En dan is er nog de rol van de media, die het werken in het voetbal een aparte dynamiek geeft. Als Berden bij Seacon een directeur aantrok, dan lukte het hem met moeite om daarover drie regeltjes in de plaatselijke krant te krijgen. ‘Maar als we bij VVV een derde keeper aantrekken, dan heeft-ie de volgende dag een uitgebreid interview.’

 

Manders: ‘Er ging bij ADO Den Haag geen dag voorbij dat ik niet door een journalist werd gebeld. Met name in de transferperiode. Lukte het bij mij niet, dan gingen ze iedereen op kantoor afbellen. Net zo lang tot ze beet hadden. Dan sloeg ik de volgende morgen de krant open en dan las ik over een op handen zijnde transfer. Het is een heel krachtveld bij elkaar.’

Volgens Berden lijkt het voetbal nog het meest op de Formule 1. ‘Dat kijk je toch niet om de auto’s rondjes te zien rijden. Nee, je wacht op een botsing, iemand die uit de bocht vliegt. Zo is het met voetbal ook. We moeten toch wel iets over te praten hebben, maandagmorgen bij de koffieautomaat?’