Bron van dit artikel


Datum plaatsing: 10-09-2013 16:01:00

In het spoor van de meest succesvolle trainer van ADO

Happel was een Wiener.

"Hadden we Happel nog maar", verzucht de oudere ADOfan wanneer hij zijn club momenteel ziet spelen. Happels naam wordt hier nog steeds met respect uitgesproken. En dat niet alleen vanwege zijn successen, maar ook door zijn gevoel voor stijl. En ook omdat hij weinig sprak. Na een onderzoek naar de kaffeehauskultur in de Oostenrijkse hoofdstad weten we hoe dat kwam.

 

door Martin van Zaanen

 

Happel en Den Haag, die kwamen er wel uit met zijn tweeën. Het huwelijk tussen de mysterieuze en aan de lopende band Belga sigaretten rokende Oostenrijkse oefenmeester en ADO duur lang (zeven jaar), was gelukkig en succesvol.

Toen Happel in 1962 in de residentie neerstreek, stond hij nog aan het begin van zijn trainersloopbaan. Maar als speler - een technisch begaafde libero die om te winnen een gemene  overtreding niet schuwde -  was hij met zeven landskampioenschappen met Rapid Wien en deelname aan de WK's van 1954 (waar Oostenrijk derde werd) en 1958, al door de wol geverfd.

 

Dat hij in Den Haag, toen in de eredivisie veredeld amateurisme nog de norm was, met zijn verregaande professionalisme in een behoefte voorzag, spreekt voor zich. Maar hoe kwam het dat de geboren en getogen Wiener hier zo goed aardde?

 

Eigenzinnig
De man was eigenzinnig, voer zijn eigen koers en was wars van autoriteiten. Eigenschappen die ook aan een groot deel van de Haagse bevolking kunnen worden toegeschreven. Vooral aan het deel dat je tegenkomt in de koffiehuizen, een fenomeen dat nergens in zo hoge mate is te vinden dan in Den Haag. Behalve dan in Wenen. Al vervult het Kaffeehaus daar wel een andere functie dan hier.

Zijn de Haagse versies vaak niet meer dan een houten tent met wat houten banken waar tussen een kop koffie en een pijpje bier ieder wereldprobleem op onnavolgbare wijze tot hapklare brok wordt teruggebracht, vormen die in Wenen een kruising tussen museum en kuuroord. Museum vanwege het gevoel voor stijl inclusief kroonluchter, levensgrote schilderijen en sierlijke wandsculpturen. Kuuroord vanwege de weldadige rust.

 

In een Kaffeehaus in Wenen gelden drie regels: het aantal verschillende soorten koffie is niet te tellen, iedere kelner draagt een smoking én hij kijkt je niet weg als je na één consumptie anderhalf uur wil blijven zitten. Daarnaast maken ze er een kunst van het uitnodigend uitspreiden van de kranten van de dag. Daar mag je dan best een gesprek over voeren, maar eigenlijk hebben ze liever dat je het nieuws stilzwijgend tot je neemt en daarna eens lekker mysterieus voor je gaat zitten staren.

 

Bij ADO merkten de spelers al snel: Happel zegt niet veel. Veelvuldig zwijgen was zijn handelsmerk. Wanneer hij bij hoge uitzondering een speler uitleg gaf, klonk het: "Kanst du lezen?" Waarna Happel naar het bord wees waar de opstelling stond. Dat moest voldoende zijn, en dat was het ook. Dat hij op de training elke oefening zelf beter kon uitvoeren dan de beste voetballer van zijn selectie, maakte grote indruk. Net als zijn glimmende Italiaanse schoenen en manchetknopen met initialen. Ook raakten de spelers, van wie sommigen nog op hun brommer naar de training kwamen, niet uitgesproken over Happels chique Citroën.

Das Kaffeehuis Ritter, Ottakringerstrasse 117 in Wenen, daar was Happel elke vrije dag die hij er kon doorbrengen, te vinden. Daar zat hij te kaarten. Ontving hij bezoek uit Nederland. Een afspraak maken hoefde niet, hij was er. Dat wist je. Net zoals dat hij er, precies zoals in Café Koek in de Raamstraat (buiten de Wiener Konditorei in de Korte Poten, Happels tweede favoriete Haagse hang-out) zijn medekaarters aan de lopende band van gemeen spelen zat te beschuldigen.

 

Ter nagedachtenis aan Ritters beroemdste stamgast hangt er aan de muur een fotocollage met als bijschrift 'Bilder eines Fussball-Weltmeister' en een gesigneerde tekening. Sinds Happels overlijden in 1992, gaat het Prater Stadion als het Ernst Happel Stadion door het leven. Een passend eerbetoon.

 

ADO als het beginstation
Voor de man die in 1970 Feyenoord als eerste Nederlandse club naar de Europa Cup I en acht jaar later Oranje naar zilver bij het WK in Argentinië leidde, begon zijn internationale loopbaan in Den Haag.

Bij ADO ontketende Happel een revolutie door de oude vedetten eruit te gooien en verder te gaan met jonge spelers. Die aanpak wierp zijn vruchten af. Onder Happel bereikte ADO vier maal de finale van de KNVB. In 1963, 1964 en 1966 gingen die verloren, maar in 1968 werd Ajax verslagen (2-1). In 1965 eindigde ADO als derde in de eredivisie - kom daar nu nog eens om.

 

 

Lees ook deze artikelen over Ernst Happel:

Ernst Happel nieuwe trainer A.D.O.


Ernst Happel wist iedereen te bespelen


Harrie Heijnen "Voor Happel liep ik me het Lazarus"