Het jaar van meneer Wang

Voor degenen die er geen genoeg van kunnen krijgen: We ontvingen van een ADO-fan een artikel uit de Volkskrant van afgelopen zaterdag. In het kader van het artikel dat vandaag in de Volkskrant verscheen, natuurlijk ook interessant.

door Bart Jungmann en Willem Vissers

 

 

De Haags-Chinese samenwerking duurt nu twaalf maanden. Veel heeft het ADO Den Haag niet opgeleverd. Eigenaar Hui Wang regeert van grote afstand en ADO wil vooral geld. De culturele verschillen zijn immens.

 

 

Vanuit de China Lounge, een skybox op de derde verdieping van het ADO-stadion, lijkt de training vrijdag wel een stilleven. Enige beweging komt van een paar spelers die zich met korte sprintjes opwarmen. Op de middenstip staat trainer Henk Fraser stil als een standbeeld, schijnbaar in gedachten verzonken. 

'Gelul' zit hem dwars. Na afloop van de training zegt Fraser dat er te veel wordt geluld over ADO Den Haag, over oerwoudgeluiden, over een Chinese eigenaar die niet over de brug komt. Bedoelt hij intern of extern? 'Gelul in zijn totaliteit.'

 

John van Zweden: "De club gaat naar de kloten"   "Wang heeft ADO alleen maar ellende bezorgd. Narigheid en shit. Volgens mij heeft hij ook helemaal geen vermogen. Hij jokt en hij liegt. Ik wist vooraf al dat het een sprookje was. Desnoods moeten ze Wang onteigenen. Die aandelen moeten met een bloedgang terug uit dat geile China."   "Het is schandalig dat er nu een delegatie naar meneer de spleetoog zou moeten. Als het dan toch gebeurt, dan moet burgemeester van Aartsen ook mee. Alles uit de kast. Maar volgens mij is de echte oplossing een constructie als bij Swansea. De gemeente stelt zich garant voor een bepaald bedrag. Zakenmensen en supporters hoesten de andere helft van het bedrag op."

 

 

 

Voor de training heeft directeur Wigt selectie en staf ingelicht over de financiële onzekerheid. Kijk, dat vindt Henk Fraser belangrijk. Transparantie moet er zijn. "In goede en slechte tijden leer je elkaar kennen. En wij zijn het tegenover iedereen hier verplicht om onze stinkende best te doen."

 

 

Op 23 januari 2015, precies een jaar geleden begon ADO Den Haag aan een nieuw hoofdstuk in zijn bestaan. Ondernemer Hui Wang, een 53-jarige Chinees, verwierf 98 procent van de aandelen. Een beloftenvolle, maar ook onzekere toekomst brak aan. 'Meneer Wang' heet hij op de site van ADO, nog altijd trouwens. Zes maanden voor de eigendomsoverdracht had hij via dat  clubkanaal die toekomst al geschetst. In eigen land moet ADO naar een hoger plan worden getild, dat van de subtop. In China zal voetbal in het algemeen naar een hoger plan worden getild onder de vlag van ADO. 

Van Peking tot Mongolië zullen jeugdtrainers Chinese talenten onder handen nemen. En met oefenwedstrijden tegen gerenommeerde tegenstanders kan ADO Den Haag een bekende naam worden in China.

 

 

Joviale kerel lijkt het, de nieuwe eigenaar. Met een muts op zijn kalende hoofd neemt hij deel aan een training. Laat zich lachend dollen. Zet zijn beste beentje voor in een rondo. Meneer Wang is een gelukkig kind in de ballenbak.

 

 

'Bedankt Mark, welkom Mr Wang', staat op een spandoek bij de eerste wedstrijd onder zijn auspiciën. De dank van de fans gaat uit naar Mark van der Kallen die in 2008 ADO Den Haag van de ondergang heeft gered. Dat kostte de Rijswijkse ondernemer 8 miljoen euro. Voor een vergelijkbaar bedrag, iets meer vermoedelijk, verkoopt Van der Kallen de club zeven jaar later.

 

Met de kennis van nu is de gang van zaken een teken aan de wand. Zeker een halfjaar wordt Van der Kallen aan het lijntje gehouden. In juli 2014 zegt hij Wang de tijd te gunnen tot oktober. Het wordt januari 2015. Maar dan is het ook feest De supporters maken grappen. ADO wordt gadogado. De mascotte -een ooievaar- kan beter een pekingeend zijn.

Rob Jansen: "Wat steekt achter Wang? Dat is nooit helemaal duidelijk geworden. Wij hebben met een groep Hagenaars, onder wie Kees Jansma en Dick Advocaat, een keer met hem afgesproken in het Kurhaus. We kregen geen indruk van hem, ook niet in persoonlijke gesprekken. Hij zei eigenlijk nooit iets. Het lijkt er nu op dat hij ADO beschouwt als zijn speelgoed, waarmee hij mag doen wat hij wil.  "Hij kwan wel zeggen: Ik ben de baas, ik bepaal, want ik betaal. Maar zo werkt het hier niet. Hij moet aan zijn verplichtingen voldoen. Ik heb het idee dat hij totaal geen benul heeft waar het om gaat. Hij denkt echt dat hij speelgoed heeft gekocht.

 

'Ping ping plies!', staat zaterdagavond 12 december 2015 op een spandoek te lezen. Vijf dagen eerder heeft directeur Jan Willem Wigt alarm geslagen op een inderhaast belegde persconferentie. Eigenaar Hui Wang is volgens hem ernstig in gebreke gebleven.

Met een kapitaalinjectie van 3,7 miljoen zou hij de voetbalclub in 2015 financieel een zetje geven. De leiding had daarop al gespeculeerd bij de uitgaven. Als het gat niet wordt gedicht, dreigt ADO Den Haag door de KNVB onder curatele te worden gesteld.

 

 

Twaalf maanden duurt de Haags-Chinese samenwerking inmiddels, voor zover het woord samenwerking daarop van toepassing is. Het is eerder een schimmenspel, volgens de culturele traditie die in Azië al zo ver teruggaat als het christendom. Uitgelichte schaduwen zijn op een scherm nooit wat ze lijken. Soms groot, soms klein. Soms sympathiek, soms angstaanjagend.

 

Op de site van ADO Den Haag wordt 'meneer Wang' geïntroduceerd als de oprichter van United Vansen. Het sportmarketingbedrijf organiseerde in 2008 de sluitingsceremonie van de Spelen. Officieel is United Vansen eigenaar van ADO, niet Hui Wang.

Over United Vansen, over het belang en de omvangvan het bedrijf, doen verschillende verhalen de ronde. Dat geldt nog meer voor de positie van Wang. Bij zijn entree in Den Haag heet hij de grote baas te zijn. Inmiddels wordt hij in het schimmenspel al een stuk kleiner afgebeeld. Sommige ingewijden typeren hem als weinig meer dan een loopjongen.

 

 

Nog zo'n schim: in de nieuwe raad van com-missarissen wordt een zekere Liu Jian Hong belast met de Haagse expansie in China. 'De Chinese Tom Egbers' noemt oud-eigenaar Van der Kallen hem. In dat geval heeft de Chinese televisie Hong volledig in beslag genomen. Ton Rutgrink, een van de andere commissarissen, in NRC Handelsblad: "Laten we aannemen dat hij bestaat. Maar ik heb hem nooit gezien."

 

 

Op 4 maart 2015 stapt Maarten Fontein op als algemeen directeur. Tot dan heet hij onmisbaar te zijn vanwege zijn kennis van het Chinese zakenleven. Fontein heeft van Hui Wang een lijstje met arbeidsvoorwaarden gekregen.

Hij wordt onder meer geacht op wedstrijddagen als eerste in het stadion te zijn en als laatste weg te gaan. "Ik denk niet dat mijn vrouw dat op prijs had gesteld", zegt Fontein in de Volkskrant. Jan Willem Wigt wordt zijn vervanger. Het is een eerste schok in wat een turbulent jaar zal worden.

 

Maarten Fontein: "In algemene zin kan ik zeggen dat Aziaten gokkers zijn. Ze willen snel hun geïnvesteerde geld terugverdienen.   Maar zo werkt de voetballerij vaak niet. Dat is toch vooral een hobby, waarin weinig te verdienen valt. Je moet zeker vier, vijf jaren nemen om geld terug te verdienen."   Ik heb het idee dat de doelstelling van de ene partij niet overeenkomt met de andere. United Vansen wil het voetbal in China ontwikkelen. ADO is daartoe een middel. Wang heeft ook helemaal geen ervaring met runnen van een club. Hij heeft zich blijkbaar niet verdiept in reglementen van de KNVB, van de UEFA, over licenties bijvoorbeeld. Ik betaal en bepaal, dat werkt niet.

 

ADO Den Haag besluit het seizoen als dertiende en verkoopt topscorer Michel Kramer aan Feyenoord. Een hele trits voetballers wordt aangetrokken voor de grote sprong voorwaarts.

Via een Chinese zakenman komt ook de Hondurese aanvaller Rubilio Castillo in aanmerking voor een contract. Maar de directie vindt hem te duur. Fraser voegt in zijn plaats liever een middenvelder aan de selectie toe. Wang is ontstemd.

 

 

0p 24 september2015 presenteert Gao Hongbo zichzelf in Peking als de nieuwe assistent-trainer van ADO Den Haag. Hij karakteriseert zijn komst als kruisbestuiving. De vroegere bondscoach van China hoopt iets op te steken van de Nederlandse collega's, maar denkt zelf ook iets te kunnen bijdragen vanuit de Chinese voetbalcultuur.

Maar ADO legt de kennisoverdracht eenzijdig uit. Gao Hongbo zou slechts als stagiair naar Den Haag komen. Op het trainingsveld vertoont hij zich zelden. Zonder werkvergunning keert Gao Hongbo aan het eind van het jaar noodgedwongen terug naar China. Ook dat is tegen het zere been.

 

 

Andersom vlot het evenmin. De Haagse voetbalexpertise zal Binnen-Mongolië nooit bereiken. Problemen met de werkvergunningen en een schamel maandloon van 1.500 euro worden als oorzaak genoemd. De samenwerking werpt slechts vrucht af op een school in Peking. Het is niet zomaar een school: president Xi Jinping was er leerling.

Het groen-geel komt pas echt in beeld tijdens een Nederlandse handelsmissie. In Sjanghai krijgt premier Rutte van Hui Wang een ADO-shirt in handen gedrukt. Onder rugnummer 8 is aan zijn achternaam per ongeluk een n toegevoegd.

 

 

Wat zich het afgelopen jaar in Den Haag heeft afgespeeld, is een botsing tussen trots en macht. De Chinees dacht een voetbalclub te hebben gekocht waarover hij naar eigen inzicht het beleid kon hebben. Wie betaalt, bepaalt.

Daar tegenover staat de Hagenaar, een mensensoort die niet graag met zich laat sollen en daarin onomwonden is. Dankbaarheid is omgeslagen in botte irritatie. 'Ping, ping plies'. Afspraak is afspraak. Geen ingewikkeld schimmenspel waarin de werkelijkheid een kwestie van perspectief wordt.

 

 

Op 30 september eindigt de termijn waarbinnen Hui Wang het eerste deel van de beloofde 3,7 miljoen euro zou betalen.  Een maand later verstrijkt de tweede termijn, al even vruchteloos. Directeur Wigt brengt het in de openbaarheid om de druk op te voeren. 0p 12 januari 2016 luidt zijn boodschap op de nieuwjaarsreceptie dat ook de derde termijn niets heeft opgeleverd.

Aandeelhoudersvergaderingen worden afgelast omdat de voorzitter niet komt opdagen. Kennelijk wil hij op die manier zijn gezag laten gelden. "De club is van mij", zegt Wang in Peking tegen een verslaggever van The New York Times. "Ik bepaal zelf hoeveel ik investeer."

 

 

'Aardig en charmant', zegt Maarten Fontein over Hui Wang. Hij zou het een goed idee vinden als een ADO-delegatie de plooien glad strijkt in China. 'Culturele verschillen', karakteriseert Wang in een bui van welwillendheid bij de NOS de onenigheid. Misschien dat een audiëntie helpt bruggen te slaan. In de woorden van Rob Jansen: "Misschien is hij dan wel genegen om aan zijn verplichtingen te voldoen."

 

Hij schuift Mark van der Kallen naar voren als reddende engel. De oud-eigenaar zou het eerste recht hebben, indien Wang besluit tot verkoop. Volgens Van der Kallen ligt dat iets genuanceerder. "Hij mag de club niet zomaar aan de eerste de beste verkopen. Ook de gemeente heeft daarin een rol.' Mark van der Kallen zou financieel best te hulp willen schieten, maar niet in zijn eentje en de gemeente moet ook wat doen.

 

Maar dat doet de gemeente niet. Anders dan Enschede, dat FC Twente overeind hield, wil Den Haag financieel geen partij worden. De toekomst van ADO Den Haag ligt vooralsnog in Chinese handen.