Bron van dit artikel


Datum plaatsing: 01-10-2004 21:50:00

'Het doel is de tegenstander te shockeren'

door Leo Roggeveen

Wedstrijden zijn ervoor stilgelegd en inmiddels is ook housemuziek ingezet om het verbale geweld te overstemmen. Stadionspeakers roepen fans op zich te gedragen. Toch lijkt geen kruid gewassen tegen kwetsende spreekkoren. Voorlopig dieptepunt vormde de wedstrijd ADO Den Haag-Ajax van zondag.

DEN HAAG | De roep om keihard optreden tegen hatelijke spreekkoren in voetbalstadions is bijna net zo oud als het fenomeen zelf. Toen Feyenoorder Piet Romein begin jaren zeventig de krachtterm 'hondenlul' bezigde, nadat hij was teruggefloten door een scheidsrechter, en daarmee de aanzet gaf tot het vandaag de dag hilarisch gevonden spreekkoor 'hij is een hondenlul', fronsten de voetbalbobo's al hun wenkbrauwen. Werd hier niet een grens overschreden? En zo ja, wat moesten de autoriteiten daar dan aan doen?

Meer dan dertig jaar, tientallen werkgroepen en honderden hatelijke spreekkoren verder weten de bestuurders nog steeds niet goed wat hen te doen staat als een groep voetbalsupporters de vrouw van een betaald voetballer uitmaakt voor alles wat mooi en lelijk is.

Stadionverboden, geldboetes, puntenaftrek, wedstrijd stilleggen, duelleren zonder publiek, de supportersschare overstemmen met keiharde muziek: het is allemaal al eens geopperd en/of uitgeprobeerd, maar de praktijk wijst steeds weer uit dat de verantwoordelijken slechts tandenknarsend kunnen toezien en toehoren hoe alle fatsoensnormen op de Nederlandse velden bij tijd en wijle met voeten worden getreden.

Voorlopig dieptepunt vormde de wedstrijd ADO Den Haag-Ajax van afgelopen zondag en dat is op zich best verbazingwekkend. Ruim een maand geleden adviseerde het auditteam Voetbalvandalisme, onder voorzitterschap van oud-staatssecretaris voor sportzaken Margot Vliegenthart, dat eerder en harder ingegrepen diende te worden tegen hatelijke spreekkoren, en dat de bevoegheid voortaan bij de burgemeester diende te liggen en niet meer bij de scheidsrechters.

De Haagse burgemeester Wim Deetman had eergisteren geschiedenis kunnen schrijven door de wedstrijd – die zwaar werd ontsierd door de hatelijkste spreekkoren over en weer – voortijdig af te blazen, maar hij zag hier na overleg met zijn politiemensen van af. Want, zo luidde de verklaring, na een eerste waarschuwing aan het adres van het publiek hadden de burgemeester geen afkeurende signalen meer bereikt. Zondagavond en gisteren vielen de media massaal over het gebrek aan daadkracht van de Haagse bestuurder. Bijna iedereen was het erover eens dat wederom grenzen waren overschreden.

Koos Roeg, supporterscoördinator van ADO Den Haag en Ton Strooband, woordvoerder van Het Legioen, de fanclub van Feyenoord, laten een ander geluid horen. "We hebben het hier wel over dé risicovolste wedstrijd van Nederland", steekt Koos Roeg van wal. "Als ik dan hoor dat er geen arrestaties zijn verricht, dat er geen schade is aangericht door de supporters en dat ADO Den Haag ook nog eens een fantastisch resultaat heeft geboekt, dan hebben we het nog niet zo slecht gedaan. Dat Sylvie Meis, de vriendin van Ajax-speler Rafael van der Vaart, een uur lang voor hoer is uitgemaakt door ADO-supporters; het zij zo. Zo belangrijk vind ik die tante niet, en al helemaal niet om er een wedstrijd voor stil te leggen."

Vooruitgang

Koos Roeg roept spontaan de gebeurtenissen van vorig jaar in herinnering, toen Ajax voor het eerst in elf jaar het Zuiderpark aandeed in competitieverband. "De zaterdagavond voor het treffen barstte het in de stad van de Mobiele Eenheid en werd het café Fiddler's ontruimd. Op de wedstrijddag zelf werd voor duizenden euro's schade aangericht en werden veertig supporters opgepakt. Als ik dat vergelijk met de 'uitwassen' van afgelopen zondag – het uitschelden van Sylvie Meis – dan denk ik dat we een geweldige vooruitgang hebben geboekt."

Ton Strooband vindt de discussies over voetbalspreekkoren vooral hypocriet. "Als iemand op kantoor zegt dat Sylvie Meis is uitgemaakt voor 'de hoer van Amsterdam' dan heeft-ie meteen de lachers op zijn hand. Wordt een persoon uit dat groepje later om een officiële reactie gevraagd, dan verklaart diezelfde man of vrouw opeens 'geschokt' te zijn."

Volgens Strooband spelen de media een zeer grote rol in het geheel. "Alles wat in het voetbal gebeurt, wordt uitvergroot door de media. Dat is een gegeven. Ook de spreekkoren ontkomen hier niet aan. Als honderd Koerden tijdens een demonstratie 'Hamas, Hamas, alle joden aan het gas' roepen dan zie of hoor je daar nooit iets van terug in de media. Als een handvol supporters hetzelfde doet in het voetbalstadion dan weet de volgende dag heel Nederland het."

De stelling dat het ADO-publiek met zijn kwetsende scheldkanonnades zondag direct invloed heeft gehad op de uitslag wordt door Koos Roeg resoluut weggewuifd. "Daar geloof ik helemaal niets van", zegt Roeg. "Er worden nu allerlei zaken aan die spreekkoren verbonden die daar niets mee te maken hebben. Denk je nu echt dat er door Ajax zo'n grote ophef over de ADO-supporters was gemaakt als ze met 6-0 hadden gewonnen? Ik weet wel zeker van niet. Ajax-trainer Ronald Koeman is bewust op zoek gegaan naar een zondebok en hij lijkt er nog in geslaagd ook, gezien de commotie in de pers."

Ton Strooband denkt dat spreekkoren wel degelijk van invloed kunnen zijn op het verloop van een wedstrijd. "Het doel van een spreekkoor is de tegenstander te shockeren; hem uit zijn spel te halen. De tegenpartij moet een zo ongemakkelijk mogelijk gevoel krijgen op het veld. En het gaat ook om roem vergaren; op televisie of in de krant proberen te komen als supporter. Het is en blijft echter een spel, waarbij iedere keer de grens van het toelaatbare wordt opgezocht. Waar die grens ligt is niet zo makkelijk te zeggen. Het woord 'k****r' hoor ik niet graag in het stadion, maar met 'tering' en 'tyfus' heb ik minder moeite. Vraag me niet waarom. Dat is een gevoelskwestie."

Zowel Roeg als Strooband moet er niet aan denken dat de spreekkoren verboden worden in het stadion. "Voetbal is emotie, daar moet je uiting aan kunnen geven. Als dat al niet meer mag, kun je er beter mee stoppen", aldus Roeg