Bron van dit artikel


Datum plaatsing: 29-01-2005 22:25:00

Dior, Fonda, koningin Astrid en ADO

door Guido Bindels

1905: Een paar brutale knapen uit de buurt van het Kerkplein geven het voetbal aan het volk.

Het moet haast wel een mooi jaar zijn geweest. 1905. Alfred Binet kwam met de eerste intelligentietest. Paul Harris richtte in Chicago de Rotary op. In Amsterdam zag de Vereniging van Natuurmonumenten het leven. Het was het jaar van de geboorte van de Franse mode-ontwerper Christian Dior, de Amerikaanse acteur Henry Fonda, de Belgische koningin Astrid, de Franse filosoof Jean-Paul Sartre. En natuurlijk ADO.

Met het Zuiderpark als thuishaven werd de club pas echt volwassen.

Het woord recreatie bestond nog niet. Ook al werd de samenleving in die tijd stilaan iets maatschappelijker ingesteld. De mens ‘ontwaakte’, ging wat meer aan zichzelf denken. Werken, eten, slapen en weer werken was niet genoeg meer. Het volk wilde meer, wilde ontspannen. Ook in Den Haag. Waar het Residentieorkest net was begonnen. Waar werd gesproken over de oprichting van de eerste korfbalclub ter wereld (ALO), wat in 1906 een feit zou worden. En waar hockeyvereniging TOGO, één van de moederclubs van het huidige HCKZ, het levenslicht zag. Voetbal was nog vooral een studentenaangelegenheid. Clubs als Quick, HBS en HVV speelden een vooraanstaande rol.

De knullen uit de eenvoudige milieus, vergaapten zich aan dat spelletje met die bal. Het was nog niet aan hen voorbehouden. Dat dachten de meeste jongens tenminste. Maar niet die paar brutale knapen uit de buurt van het Kerkplein. Van Zee, Rooymans, Wezenberg, Vriesland en Van Gulik waren de namen. Ze waren voor niemand bang. Behalve voor de politie. Als die kwam werd de tennisbal, want meer hadden ze niet, meteen verstopt, was het uit met de pret. Het gebeurde allemaal onder de spits van de Haagsche toren, die toen nog echt spits was en niet ‘kroonachtig’, zoals nu. In een tijd dat de paardentram op z’n laatste ‘benen’ liep. In het jaar dat het Gemeentelijk Electrisch Bedrijf (GEB) werd opgericht, de Grand Bazar de la Paix (het latere V&D-gebouw) z’n deuren opende en de Scheveningse haven werd aangelegd. Het jaar dat Jules Verne, de ‘koning’ van de science fiction overleed. Voetbal als volkssport in Den Haag. Dát was opeens geen science fiction meer. Dankzij die jongens uit de buurt van het Kerkplein. Eén van hen, Jan van Gulik, mocht van zijn vader ruimte reserveren in diens café ‘Het Hof van Berlijn’, het huidige muziekcafé ‘De Paap’. Daar aan de Papestraat 32, vond de daadwerkelijke oprichtingsvergadering plaats.

1 Februari 1905: de geboorte van ADO, Alles Door Oefening! De contributie werd vastgesteld op tien cent voor werkende leden en vijf cent voor ondersteunende leden, weet ADO-archivaris Frans Leermakers. ADO begon te voetballen in een wit shirt en een rode broek. Eenentwintig leden waren er. Gestart werd er in de derde klasse HVB. ADO werd dat eerste jaar derde. Achter DVV 2, Concordia 3, maar vóór HBS 5 en HVV 4. Geld was toen al een probleem. Omdat de meeste leden hun contributie niet betaalden bestond ADO een jaar later nog slechts in naam. De ADO’ers gingen dat seizoen voor DOV spelen, met de afspraak terug te gaan naar ADO zodra dat kon. Een jaar later was dat al het geval. Vóór de daadwerkelijke oprichting speelden voorzitter Van Zee c.s. op het Kerkplein, het Malieveld, Klein Zwitserland en bij de Scheveningse wielerbaan. Daarna huurden de jongens een stuk weiland van boer Buijtelaar op Oud-Hanenburg. Op 18 oktober 1925, enkele maanden voor de 21ste verjaardag, was de club eindelijk volwassen. Toen opende wethouder mr. Pieter Droogleever Fortuyn het Zuider-sportpark, een complex met drie velden, een unicum in die tijd. Saillant detail: Dezelfde Droogleever Fortuyn gaf in 1937, toen als burgemeester van Rotterdam, het startsein voor de bouw van De Kuip