ADO en Oranje: van meetrainende Meijers tot het Paniniplaatje van Lankhaar

ADO Den Haag en het Nederlands elftal zijn zeker de laatste vijftig jaar geen gelukkige combinatie. Sinds Holland Sport en ADO in 1971 samengingen, hebben maar drie spelers hun opwachting in het nationale tricot mogen maken. Toch heeft ADO wel een geschiedenis met het Nederland elftal.

tekst: Matthijs Snepvangers

 

In tien punten gaan we door de woelige historische band heen.

 

 

1. Niet in de EK-selectie, wel op het plakplaatje

De laatste speler van ADO die zijn debuut maakte in Oranje was Joop Lankhaar. De in Alphen aan den Rijn geboren verdediger had een basisplaats in december 1987 toen er met 3-0 werd gewonnen van Griekenland. Een half jaar later werd Nederland Europees Kampioen zonder Lankhaar in de selectie. Toch heeft hij een herinnering aan dat EK.

 

Voor een eindtoernooi maakt de Italiaanse stickerfabrikant Panini altijd een verzamelplaatjesboek voor stickers van spelers. De selectie van een nationaal elftal wordt altijd later bekend gemaakt dan de productie van het boek begint. Zodoende is Lankhaar in het verzamelalbum opgenomen bij de EK-selectie van Nederland in 1988.

 

 

2. Dick Advocaat bondscoach bij de mannen en bij de vrouwen

Hagenaar en oud-ADO-speler Dick Advocaat heeft het Nederlands mannenelftal in meerdere gedaantes gediend. De Kleine Generaal, zoals de bijnaam van Advocaat luidde, begon onder Generaal Rinus Michels. als assistent-trainer bij het nationale keurkorps. Daarna had hij tot drie keer toe de touwtjes in handen als eindverantwoordelijke van Oranje.

 

Wat minder bekend over Advocaat is dat hij ook bondscoach is geweest van de Oranje Leeuwinnen. Hij leidde op 23 mei 1987 het Nederlands vrouwenvoetbalelftal eenmalig tegen Noorwegen (0-0). In die wedstrijd debuteerde ook een Haagse voetbalster die eveneens een succesvol bondscoach zou worden. Sarina Wiegman maakte onder Advocaat haar eerste minuten in Oranje. 'Ik was nog echt een meisje', zou Wiegman meer dan dertig jaar later zeggen. 'Hij zei toen nog iets over echte voetbalbenen tegen mij. Ik keek toen wel tegen hem op. Dat is wat ik me nu nog herinner.'

 

 

3. Meetrainen met Oranje

ADO Den Haag heeft de afgelopen jaren nooit spelers aan de selectie van het Nederlands elftal kunnen leveren. Sparringpartners voor op de trainingen echter wel. In oktober 2012, voor een interland tegen Andorra, had toenmalig bondscoach Louis van Gaal te weinig spelers om een goede partijvorm te spelen. Daarom werd aan ADO gevraagd of Aaron Meijers en Jens Toornstra konden afreizen naar het terrein van Quick Boys, waar de trainingen van Oranje toentertijd plaatsvonden.

 

Het ging goed met het Haagse duo. Van Gaal zei onder andere dat ze 'moeiteloos meedraaiden' en: 'ze deden wat ik van ze verlangde. Ik ben zeer tevreden'. Een klein half jaar later werd daarom het kunstje herhaald. Dit keer gingen drie ADO-spelers richting Nieuw Zuid. Weer Meijers mocht zich melden en in zijn kielzog nam hij Christian Supusepa en Tjaronn Chery mee.

 

Toornstra had die winter de overstap naar FC Utrecht gemaakt, wat hem geen windeieren legde. In juni 2013 werd hij opgenomen in de definitieve selectie van het Nederlands elftal. Tegen China en Indonesië speelde hij zijn eerste twee van in totaal vier interlands.

 

 

4. Oefentegenstander van het Nederlands elftal

FC Den Haag was op 5 september 1980 de tegenstander van het Nederlands elftal. Toenmalig bondscoach Jan Zwartkruis had geen oefenwedstrijden ingepland in de voorbereiding voor een kwalificatiewedstrijd tegen Ierland. Collega Hans Kraay schoot hem te hulp. De toenmalig trainer van Den Haag wilde wel met zijn team oefenen tegen het Nederlands elftal.

 

Het liefst had de Haagse club gezien dat de wedstrijd op het eigen Zuiderpark plaatsvond. Maar de KNVB zag daar geen heil in. Dan zou er publiek naar de wedstrijd komen en moest de KNVB premies betalen aan de geselecteerde spelers. Daarom werd gekozen voor de bossen van Zeist waar Nederland met 4-0 won van de ploeg van Kraay.

 

 

5. Via het tweede van ADO naar het WK voetbal

ADO heeft nooit spelers geleverd voor een EK-selectie. Voor een land dat op het WK uitkwam echter wel. Afgelopen editie in Rusland deed Tyronne Ebuehi mee voor Nigeria. In 1934 speelde kind van de Schilderswijk, verdediger Mauk Weber, mee voor Nederland op het WK in het Italië van Mussolini.

 

Toen het wereldkampioenschap voor Nederland op 27 mei 1934 begon, was Weber net twintig. Toch had de Hagenees al 14 interlands achter zijn naam staan. Opvallend veel voor een tijd dat er ongeveer vijf interlands per jaar werden gespeeld.

 

Dat komt omdat Weber op zijn zeventiende, als speler van het tweede van ADO, zijn debuut maakte in Oranje. Bondscoach Bob Glenndenning had hem zien spelen in een Haags selectie-elftal en was onder de indruk. Toen het Nederlands elftal een week later een oefenwedstrijd tegen Blackburn Rovers moest spelen, viel vaste verdediger Sjef van Run uit en kreeg Weber plotseling een telegram om in te vallen. De acht jaar daarna was hij vaak de eerste die op het wedstrijdformulier verscheen, tot hij in 1939 plots stopte als voetballer. Wel werd hij na de oorlog nog biljartkampioen van Den Haag.

 

 

6. ADO-tweeling in Oranje

Weber zal het biljarten ongetwijfeld hebben geleerd in de kroeg. Misschien wel zijn eigen etablissement dat hij overnam van Wim Tap. Aanvaller Tap is waarschijnlijk de beste vooroorlogse voetballer die in het shirt van ADO heeft gespeeld. Hij was in 1925 ook de eerste ADO-speler die voor het Nederlands elftal uitkwam.

 

Een keer speelde ook zijn broer en teamgenoot bij ADO, Gerard, mee in het nationale team. Samen verloren de Tapjes in december 1928 met 3-2 van Italië. Wim maakte beide Nederlandse doelpunten. Iets wat hij sowieso vaak deed in dienst van Oranje. Hij scoorde 17 keer in 33 interlands en was daarmee vier jaar topscorer allertijden van Nederland. Tot in 1935 HBS'er Beb Bakhuys zijn achttiende in oranjedienst liet aantekenen.

 

 

7   132 keer een speler van ADO in het Nederlands elftal

Hoewel de afgelopen vijftig jaar het aandeel ADO Den Haag in Oranje vrij beperkt is, was voor de fusie van 1971 de Haagse club een groot leverancier van internationals. Met de voorgangers van het huidige ADO Den Haag erbij zijn er in totaal 23 internationals geweest, samen goed voor 132 interlands.

 

Opvallend genoeg is ADO Den Haag daarmee niet de Haagse ploeg met de meeste interlands achter de naam. 135 keer stond erbij de club van een international HBS achter de naam. Ook HVV komt in de buurt met 129 interlands. Een overzicht:

 

HBS - 135 interlands

ADO Den Haag - 132 interlands

HVV - 129 interlands

Quick - 68 interlands

VUC - 31 interlands

 

 

8. Wel voorselectie, maar geen WK-finale

Henk van Leeuwen, Martin Jol en Aad Mansveld waren dichtbij een plekje in de geschiedenisboeken. Mansveld was klaar voor de WK-selectie van 1974, maar een enkelblessure opgelopen tijdens de training met ADO gooide roet in het eten. Geen WK-droom. Weg wereldroem met totaalvoetbal of nationaal schandaal in een Duits zwembad, maar ellelang revalideren viel hem ten deel.

 

In 1978 ging de voorselectie voor een eindtoernooi iets anders dan tegenwoordig. In januari werd er een lijst gepresenteerd met veertig namen van speler die kans maakten op deelname aan het WK in Argentinië. FC Den Haag-voetballers Henk van Leeuwen en Martin Jol stonden daar ook tussen.

 

Het duo mocht zich in april 1978 aan bondscoach Ernst Happel laten zien tijdens een interland met de B-selectie van Nederland tegen Polen. Het spel van het hele elftal was slecht en Jol en Van Leeuwen mochten van de Oostenrijkse bondscoach de zomermaanden doorbrengen op Scheveningen. Van Leeuwen had toen al twee interlands op zijn naam staan, de interlandcarrière van Jol zou twee jaar later beginnen.

 

 

9. Huwelijk voorkomt interlandcarrière Lex Schoenmaker

Wellicht opvallend maar ADO-icoon Lex Schoenmaker heeft nooit een interland gespeeld. In zijn Haagse tijd werd hij nooit geselecteerd. Als speler van Feyenoord ontbrak hij wel op een heel bijzondere manier bij het nationale keurkorps. 'Ik was in 1971 uitgenodigd voor Nederland–Oost-Duitsland', vertelde Schoenmaker daarover. ‘Toen was ik net getrouwd. Feyenoord-coach Ernst Happel vond het niet verstandig om mij naar het Nederlands elftal te laten gaan. Dat vind ik nog steeds heel erg jammer. Mijn vervanger Dick van Dijk stond opgesteld tegen Oost-Duitsland.'

 

 

10. Interlands in het Cars Jeans Stadion

De laatste keer dat het Nederlands elftal in Den Haag speelde, was in 1913. Sindsdien is ongeveer elke stad in Nederland aangedaan door de beste voetballers van ons land, behalve de residentie. Andere landen wilden wel een wedstrijdje spelen in bijvoorbeeld het Cars Jeans Stadion. Zo stonden afgelopen najaar Mexico en Algerije tegenover elkaar in Den Haag voor een oefenwedstrijd. Op 29 maart 2011 was het stadion van ADO Den Haag het decor van voorbereidingswedstrijden voor de Copa America. Op dezelfde lenteavond werden zowel Colombia - Chili als Ecuador – Peru in het stadion afgewerkt.

 

 

 

Omroep West volgt het EK uiteraard op de voet. Zij zijn elke zaterdag om 17.00 uur met een EK-journaal op de buis. Verslaggevers Jim van der Deijl en Herman Nanninga gaan de regio in op zoek naar mooie Oranjeverhalen. Ook op web, app en onze socialkanalen kun je het EK-gevoel in de regio meekrijgen. Mis niets van het EK via Omroep West.