'ADO Den Haag is ADO Den Haag niet meer'

"De clubcultuur is weg"

De morrende achterban keert zich af van de club en na de 1-1 tegen De Graafschap blijft de ploeg in de degradatiezone. "Het is een grote glijbende bij ADO."

tekst: Anton Lippold

 

 

Als het niet zo aandoenlijk was, zou het een treurig beeld zijn. De man die als voetballer furore maakte bij ADO Den Haag en er later in drie verschillende periodes hoofdtrainer was mag nu bij thuiswedstrijden sponsors ontvangen en proberen afgehaakte bedrijven weer aan de club te binden. Lex Schoenmaker doet het graag, maar bij de prominente achterban leven heel andere gevoelens over zijn rol. Hun Lex is toch geen mascotte?

 

 

"ADO gaat heel slecht om met z'n iconen", zegt Allie Simonis van de gelijknamige, gerenommeerde Haagse vishandel. Hij verwoordt de onvrede bij een groot deel van de achterban. "Lex moet een ambassadeur zijn en niet worden gebruikt om weggelopen sponsors over te halen terug te komen. Iconen ga je niet exploiteren, kom op!"

 

 

"Zie jij Willem van Hanegem dit doen bij Feyenoord? Of Johan Cruijff bij Ajax? Nee toch!", tiert Simonis verder. Jaren geleden was ik bij Feyenoord. Coen Moulijn wilde ook naar binnen, maar was zijn kaart vergeten. Niets aan de hand. Welkom meneer Moulijn, zei de man bij de ingang. Hij toonde respect. Toen ADO net in het nieuwe stadion speelde, wisten ze bij de entree niet eens wie Lex Schoenmaker is. Het grote punt is: bij ADO draait alles om de korte termijn. Wie het meeste geld heeft, mag alles bepalen. Wij stappen daar niet meer in als sponsor. Je krijgt er niets meer voor terug."

 

 

Allie heet trouwens officieel Albert, maar in Den Haag zijn ze goed in het bedenken van originele bijnamen. Simonis is al 132 jaar een familiebedrijf. Allie is van de vierde generatie en runt de onderneming van zijn zoon Alain en neef Dennis. Simonis is tegenwoordig een bundeling van visspeciaalzaken en -restaurants aan de de Scheveningse haven, de boulevard, aan zee  en in de stad. Deze zomer werd de haring van Simonis door het Algemeen Dagblad als de beste van Nederland beoordeeld.

 

Teleurgesteld in de gang van zaken bij ADO beëindigde Simonis zijn sponsorschap. Schoenmaker sprak met Allie in de hoop hem weer aan de club te verbinden. Vergeefs. Neef Dennis vertelt: "Wij gaan zeker niets doen. Wij leveren nog wel een buffetje voor de spelers, en dat is het dan. ADO is ADO niet meer, klaar. Dat komt door de mentaliteit van boven. De leiding dus. Het gaat ons niet om die Chinees (bedoelt eigenaar Hui Wang, red.). Al was het een Rus , dat maakt ons niets uit. Als ze hun best maar doen én het beste met ADO voor hebben. Daar gaat het om. Maar de hoge heren vullen hun zakken en de club lijdt eronder. Heel triest allemaal. Het is één grote glijbende bij ADO."

 

Met volle overgave en een gulle lach schudt Sexy Lexie in de ontvangstruimtes van het stadion handen van mensen die geld in ADO stoppen. Zoals iedereen een hand krijgt van de altijd hartelijke Schoenmaker. Mannen zoals hij vormen de ziel van ADO Den Haag. Echte voetbalmensen die exact weten wat er leeft binnen de organisatie en zonder omwegen dingen voor elkaar krijgen. Zoals ook Martin Jol, Dick Advocaat en Aad de Mos zulke types zijn. Jol zal, zo is de bedoeling zitting nemen in de raad van commissarissen, terwijl Advocaat door Schoenmaker is benaderd om op technisch gebied mee te denken. Voorlopig houdt Advocaat zich op de vlakte. Hij wilde eerst wat rust na zijn vertrek bij Sunderland en heeft inmiddels de ambitie uitgesproken nog een keer bondscoach te worden. Jol, Advocaat en De Mos zijn kosmopolieten. Ze werkten over de hele wereld en waren zeer succesvol als trainer. Het zijn mannen met flair. Met een enorm netwerk bovendien. ADO mist mensen van dit kaliber. Mannen in strak gesneden maatpakken hebben de overhand. 

 

 

Geen voetbalknowhow

"Het punt is: bij ADO praten ze veel óver elkaar, niet met elkaar", stelt Aad de Mos. "Dat is typisch Haags. Hetzelfde betreft de trainerspositie. Als Mourinho zou komen, zeggen ze: Waarom heb je geen Hagenees genomen? Bij ADO mis je voetbalknowhow, terwijl die voor het oprapen ligt. Ik ben nu op geen enkele wijze betrokken bij de club, voor de komst van Wang was ik dat wel. Ik ben wel een paar keer bij een duel geweest en ik ga op 1 november naar de wedstrijd tegen Feyenoord. Bij ADO zitten geen mensen met een voetbalachtergrond in de leiding. Dat zijn mensen die ervan genieten dat zij tegen hun buurman kunnen vertellen dat ze een functie bij een profclub hebben."

 

De Mos pleit voor een model waarbij Schoenmaker, Jol, Advocaat en hijzelf het voortouw nemen en het technisch beleid uitstippelen. "Laat het ons vertellen en beslissen. Wij hoeven er geen cent voor te hebben, wij weten waar we het over hebben en voor ons is het juist de kunst niét in de schijnwerpers te staan. De uitvoerders van het beleid kunnen gewoon blijven, zoals trainer Henk Fraser. Het gaat erom: wat is de visie? Waar wil je naartoe? Zet ons aan tafel, voor ons is dat niet vreemd. Wij zijn voetbalmannen en praten daar de hele dag over. En dan kun je onderling taken opsplitsen, want het gaat er ook om wie waar het beste in is. Wij regelen het wel."

 

Ondanks zijn status is Schoenmaker altijd een eenvoudige Haagse jongen gebleven. Zijn ego is nooit groot geweest. Hij stelt zichzelf moeiteloos in de schaduw van Jol en Advocaat. Zijn parool is: alles voor ADO Den Haag. Hij houdt van zijn club en is er dag en nacht mee bezig. Daarom zal niemand - publiekelijk althans - uit zijn mond een negatief woord over ADO horen. Ook niet toen directeur Jan Willem Wigt hem vertelde dat hij na zeven jaar moest stoppen als technisch adviseur. Nee, hij voelt zich niet in de hoek gezet. ADO heeft niet voor niets sinds dit seizoen een technisch manager in John Metgod. Hoewel die zich zelden laat horen en slechts een eenjarig contract heeft. "Ik heb nog gewoon mijn eigen ruimte in het stadion en als ze advies willen, wil ik ze graag helpen", aldus Schoenmaker. Zijn volgzame houding komt ook doordat zijn zoon Lex junior werkzaam is in de scouting. Daardoor zit hij in een delicate positie. Aad de Mos: "Lex is een gentleman en altijd straight. Natuurlijk moet je hem raadplegen voor technisch advies. Je gaat niet op de website verklaren dat er rekening wordt gehouden met zijn mening. Dit doe je hem niet aan."

 

Zestien eisen

Het is veelzeggend dat Lex senior is belast met de  moeilijke - beter gezegd: onmogelijke - opdracht weggelopen sponsors te paaien. De ADO-leiding zit in een spagaat sinds de club in handen is van Hui Wang. Onduidelijk is wat de directie zelf kan en mag bepalen en wat hen allemaal wordt opgelegd vanuit China. Afgelopen maart legde Wang de inmiddels beruchte lijst met zestien eisen op tafel bij de toenmalig directeur Maarten Fontein. De belangrijkste en tegelijkertijd meest absurde punten: dit seizoen moet de ploeg op de vijfde plaats eindigen, de winst moet  met twintig procent stijgen, de sponsorinkomsten en opbrengsten uit commercie moeten met 50% toenemen, tien grote internationale bedrijven uit de regio Den Haag moeten zich aan ADO koppelen en de algemeen directeur moet ervoor zorgen dat alle sponsors behouden blijven en als er toch sommige afhaken, moet hij nieuwe sponsors strikken. 

 

 

Daarom stapte Fontein op. De vraag is in hoeverre dit hele pakket ook op het bordje van zijn opvolger Jan Willem Wigt is gelegd. Zeker is dat Wang de machthebber is. En dat ADO Den Haag kampt met een identiteitscrisis. In Den Haag vraagt iedereen zich af waar ADO nou voor staat, wat Wang met de club wil en vanwege het machtsvacuüm zijn er behoorlijk wat trouwe sponsors uit onvrede gestopt. "Ik merk in de stad dat er veel teleurstelling is over dit ADO. Terecht. Dat komt niet door een paar nederlagen en de stand op de ranglijst. De technische staf is goed, maar het begint bij de leiding, bestuur en directie. Er is geen beleid bij ADO Den Haag", mort Allie Simonis. 

 

 

Dat soort geluiden is steeds nadrukkelijker te horen. Van de supporters en van Haagse zakenmensen die allemaal een groen-geel hart hebben. We gaan eens langs bij Jan Knijnenburg, net als Simonis ook een begrip in Den Haag met zijn bedrijf in sloop- en grondwerken. Hij was jarenlang een trouwe sponsor, zijn zoon Geoffrey speelde in het eerste elftal en in het Zuiderpark was er zelfs de Jan Knijnenburg Gezinstribune. De naamdrager had een belangrijk aandeel geleverd in de renovatie van de nieuwe tribunes. Dat was in midden jaren negentig toen ADO vaak in het nieuws kwam door supportersoproer en de gemeente had besloten Het Zuiderpark publieksvriendelijker te maken. Het hele project had de naam Voetbaltheater. De kern van het plan: hekken weg en iedereen moest weer veilig naar het stadion kunnen. Knijnenburg was in die tijd nauw betrokken bij de club, zoals hij dat later ook was bij de afbraak van het Zuiderpark. Inmiddels is alles anders. Hij is op geen enkele manier betrokken bij ADO en heeft er ook geen zin meer in. Hij is wel benaderd de club weer te gaan steunen. "Maar ik ga niets doen", zegt hij korzelig. "Ik ben er ook niet meer mee bezig."

 

 

Wat is dan gebeurd? Heeft Jan Knijnenburg nu een afkeer van ADO? "Ik stop er geen geld meer in. Voor mij is het geen prioriteit."Hij praat in korte zinnen en laat vaak stiltes vallen. Hij heeft niet zoveel behoefte over ADO te praten. "Wat er gebeurt, lees ik in de krant. Precies weet ik het ook niet. Jan Willem Wigt zou alles moeten weten, daarvoor is hij directeur. In mijn bedrijf weet ik wél alles wat er gaande is. Af en toe kom ik nog bij ADO, maar niet vaak meer. Ik heb andere dingen te doen." Uiteindelijk verklaart hij toch zijn bedenkingen over ADO te hebben. "Ik wil alle ontwikkelingen afwachten met die Chinees." En daar laat Knijnenburg het bij.

 

 

Allie Simonis daarentegen is een spraakwaterval. hij verwoordt de toenemende onvrede en onrust treffend en krachtig. "Er zijn bij en rond ADO zaken voorgevallen die echt niet kunnen. Een kabinet zou daarover vallen, zeg ik je. Ajax is een club met diverse eigenaren, aandeelhouders. En een duidelijke structuur. ADO heeft één eigenaar, meneer Wang. Dan moet hij het ook maar alleen doen. Wat sponsor je nou bij ADO Den haag? ADO heeft een privé-eigenaar. Hij moet het zelf maar regelen. Waarom zou ik er nu geld in stoppen? Wang nam de club over van Mark van der Kallen. Voor dik negen miljoen euro. Als Wang 12 miljoen kan vangen, gaat hij ADO weer verkopen. Je gaat geen Chinees sponsoren die de club straks misschien doorverkoopt. Ik hou van de club hoor. Echt waar. En ik ben Hagenees. Maar ik moet zelf te hard werken voor mijn centjes om een ander, één persoon, te steunen die uit is op winst. Sponsoren doe je om naamsbekendheid te genereren, maar daar hoeven wij het niet om te doen. het is vaak ideëel. Maar dan steun je een club. En niet één man. Dat leeft hier enorm, deze gevoelens."

 

 

Naar het stadion gaat Simonis intussen niet meer. "Vorig jaar februari was ik er voor het laatst, bij de wedstrijd tegen Heracles Almelo. Maurice Steijn was nog trainer van ADO. Hij stond al onder druk en ze verloren met 3-0 De supporters gingen zich vervolgens roeren en ik heb vier uur vastgezeten in het stadion vanwege allerlei toestanden rond het stadion. Vier uur! Daar heb ik geen zin meer in. Ik vind het ook vreemd dat de directie twee weken geleden het contract met Henk Fraser verlengde. Al vind ik hem wel een goede trainer."

 

 

Vol enthousiasme praat de visboer over zijn liefde voor ADO. Ondanks alles. "Ik woon praktisch naast het stadion en kom uit de buurt rond het oude Zuiderpark. Al die jongens die later bij ADO speelden, kwamen daar vandaan. Harry Vos, Guus Haak, noem ze maar op. Dat was in de jaren zestig. ADO was een echte familieclub. Daar is nu niets meer van over. Ik ken ze allemaal en weet hoe ze erover denken. Ik heb vroeger zelf ook bij ADO gespeeld en ben nog lid van oud-ADO. Mannen die wat hebben betekend voor ADO, zijn nu allemaal afgehaakt. Als je ziet hoe Ajax en Feyenoord met hun mensen omgaan, dat valt niet te vergelijken met wat er hier gebeurt. De mannen die de club een gezicht hebben gegeven, mannetjes van in de zeventig en zelfs in de tachtig hebben ze weggemoffeld op een tribune achter de goal. De clubcultuur van ADO Den Haag is weg. Jammer, heel jammer. Triest ook. Maar zo is het wel."

 

 

Ooievaar

Enkele uren na de 1-1 tegen De Graafschap hebben we een afspraak met Richard De Mos, raadslid in Den Haag en, zo zegt hij zelf, 'hartstochtelijk ADO-supporter'. Hij zet zich onder meer in voor het behoud van de clubcultuur. "De tribunestoeltjes zijn zo armetierig, die moet je naar mijn mening vervangen en stoeltjes plaatsen met daarop het clublogo. De gemeente is eigenaar van het stadion. Daarom heb ik hier vragen over gesteld. Bij het WK hockey in het ADO-stadion kon alles, maar nieuwe stoeltjes zodat de club ervan profiteert, kan niet. Ook vind ik dat de befaamde ooievaar die in het logo staat, op de voorgevel moet worden geplaatst", aldus de fractievoorzitter van Groep De Mos/Ouderen Partij. 

 

 

Voorlopig heeft ADO vooral behoefte aan punten. Pas zeven punten heeft de ploeg en zaterdag (red. ADOfans: zondag)  is de uitwedstrijd tegen SC Cambuur, dat twee punten minder heeft. Daarna staan de duels met Feyenoord en Roda JC op het programma. Tegen De Graafschap speelde ADO opnieuw bedroevend en vooral ook lamlendig. Een betere tegenstander had de Hagenaars compleet weggespeeld. "Op dit moment is dit het", sprak Fraser naderhand. Waaruit bitter weinig vertrouwen blijkt richting de komende wedstrijden. 

 

De sfeer op de tribunes was zondag gelaten. Voor de fans is het duel met Cambuur in hun ogen cruciaal. De plotselinge contractverlenging van Fraser 2 weken geleden heeft een andere dimensie gekregen. "ADO laat hem tenminste zitten, waar veel andere clubs hun trainer allang hadden ontslagen", meent Richard de Mos. "Ik hoop alleen dat meneer Wang in de winterstop wél zijn portemonnee trekt voor versterkingen. Het verbaasde mij ook dat hij dat deze zomer niet heeft gedaan. ADO kon pas spelers aantrekken toen ze bijvoorbeeld Michiel Kramer hadden verkocht aan Feyenoord. Natuurlijk, valt het sportief tegen, maar wanneer was ADO wel een stabiele club die op het niveau speelt dat Den Haag verdient? Ik ben 39 jaar en zo lang hoor ik ook al dat ADO Den Haag een sleeping gigant is. Word eens wakker. Ik hoor ook wel verhalen over de clubcultuur. Maar waar waren al die mensen toen ADO te koop was? Wang is er in ieder geval ingestapt. Waarom geen groep Hagenezen?

 

Ik heb zelf een goed contact met ADO en directeur Jan Willem Wigt maakt op mij een stabiele indruk. Ik werk prettig met hen samen. Alleen: de communicatie is van een belabberd niveau en dan weet je bij een voetbalclub dat het gaat spoken. Zoals die gang van zaken met die Chinese assistent of stagiair. De communicatie daarover was knullig met een hoofdletter K!"

 

Maar de politicus wil verder benadrukken dat het niet alleen maar kommer en kwel is bij zijn club. "Ik zit erbovenop en heb nauw contact met de directie. Maar het is niet zo dat ik vind dat de gemeente in actie moet komen. Meneer Wang is serieus. Als gemeenteraad mogen wij de financiële huishouding inzien en de cijfers kloppen allemaal. De club doet geen gekke dingen en dat is in het verleden wel eens anders geweest. Toen werden onverantwoorde financiële risico's genomen, bijvoorbeeld het aantrekken van nieuwe spelers. Je kunt zeggen wat je wilt, het financiële wanbeleid is in ieder geval afgelopen."