'ADO Den Haag bouwt begroting op drijfzand'

De gemeente Den Haag voelt er weinig voor zijn enige profvoetbalclub weg te geven aan een Chinese wanbetaler die met geleend geld en halve waarheden probeert de algehele controle te verkrijgen. Wat wordt het oordeel van de KNVB?

door Taco van den Velde

 

 

Vorige maand was er even paniek bij ADO Den Haag. De club was namelijk niet in staat de salarissen te betalen. Dat had merkwaardig genoeg niet eens te maken met een gebrek aan liquide middelen. De rechter had grootaandeelhouder United Vansen immers al op 5 januari veroordeeld tot het overmaken van een kleine tweeënhalf miljoen euro en dat bedrag was reeds in vijf termijnen op de Rabobank-rekening van de club overgemaakt. Het probleem was dat ADO het geld niet kon aanraken. Het bedrag kwam namelijk niet rechtstreeks van een rekening van United Vansen uit China, maar direct of indirect van de firma Golden Line uit Hongkong. Op het moment dat de club de euro’s wilde opnemen, kreeg zij meteen te maken met een waarschuwing dat de herkomst van het geld werd onderzocht. Er waren juridische problemen, omdat de ondertekenaar van de stortingen mogelijk niet tekenbevoegd was.

 

 

Uiteindelijk besloot de club de waarschuwing te negeren en werden de salarissen alsnog overgemaakt (eerst voor het vaste personeel, later ook voor de ZZP’ers), maar het is slechts een klein voorbeeld van de vele knelpunten die er bestaan in het huwelijk tussen ADO Den Haag en zijn Chinese grootaandeelhouder United Vansen (UVS). Het is inmiddels genoegzaam bekend dat dit huwelijk zich van het ene naar het andere conflict sleept en ook al diverse keren op springen heeft gestaan.

 

 

In de maanden december en januari was er het moment dat de club zelf naar de civiele rechter stapte voor het restant (van 2,4 miljoen) van een door eigenaar Hui Wang ondertekende verplichting 3,7 miljoen te betalen aan de club, terwijl die zich wendde tot de Ondernemingskamer in Amsterdam om het ‘wanbeleid’ van Wang op waarde te schatten. Het resulteerde in een veroordeling voor Wang tweeënhalf miljoen te betalen aan de club. De Ondernemingskamer schorste Wang als voorzitter van de raad van commissarissen en stelde een tijdelijke vervanger aan in de persoon van Ben Knüppe. Verder werden Wangs aandelen tijdelijk in beheer geplaats bij een aangewezen bestuurder (Job van der Have) en werd tevens een onderzoek gelast naar het beleid van Wang.

 

 

Het is inmiddels een half jaar later en opnieuw wordt ADO verscheurd door een conflict. Twee leden van de raad van commissarissen zijn opgestapt: Wim Deetman (voormalig minister van Onderwijs, oud-voorzitter van de Tweede Kamer en oud-burgemeester van Den Haag) en Martin Jol (oud-speler van FC Den Haag, ex-trainer van onder meer Ajax, Hamburger SV en Tottenham Hotspur) hebben hun functies neergelegd. Verder heeft de club inmiddels een begroting voor volgend seizoen bij de KNVB ingediend die niet eens is goedgekeurd door de eigen gemeente. De kiem van het conflict is een half jaar eerder gelegd toen de Ondernemingskamer Ben Knüppe aanwees als waarnemend voorzitter van de raad van commissarissen. Het aangekondigde onderzoek naar het wanbeleid van grootaandeelhouder United Vansen is er nooit van gekomen. Zo waren de kosten (75.000 euro) een te groot obstakel en zagen de bestuurders van de Ondernemingskamer, Ben Knüppe en Job van der Have, uiteindelijk niet de noodzaak meer tot een onderzoek op het moment dat Wang zich bereid verklaarde de nog resterende 2,4 miljoen euro over te maken.

 

 

De verhoudingen blijken in enkele maanden behoorlijk veranderd. Met name waarnemend rvc-voorzitter Ben Knüppe speelde daar een essentiële rol in door bij elke rvc-vergadering partij te kiezen voor Wang en tegen Deetman en Jol, die daar als toezichthouders zaten namens de gemeente Den Haag (prioriteitsaandeel) en de amateurclub HFC (bijzonder aandeel). Deetman en Jol probeerden het karakter van de club te beschermen, maar vochten een kansloze strijd tegen Wang en zijn nieuwe bondgenoten van de Ondernemingskamer. De inbreng van de gemeente en de amateurclub met hun prioriteitsaandeel en bijzonder aandeel werd als minuscuul beschouwd en is nooit serieus genomen.

 

 

Het zorgde ervoor dat vorige week woensdag, 14 juni, Deetman en Jol hun functies neerlegden. In de ontslagbrief van vier pagina’s wordt hun beslissing toegelicht. De brief die is gedeeld met alle betrokken partijen, is inmiddels ook in handen van VI en laat aan duidelijkheid niets te wensen over. Enkele punten springen eruit:

 

- Het ondoorzichtige financiële beleid waarbij steeds duidelijker wordt dat grootaandeelhouder United Vansen niet werkt met eigen vermogen, maar geleend geld dat weer wordt doorgeleend aan ADO Den Haag.

 

- ADO Den Haag heeft de komende drie jaar een extra financiering van vier miljoen per jaar nodig volgens de voorgestelde begroting.

 

-De voortdurende verslechtering van de financiële positie van ADO Den Haag.

 

- Er ligt een businessplan dat de greep van United Vansen op de club verstevigt zonder haar een betere toekomst te bieden.

-  Als basis van het businessplan wordt een lening van 3,9 miljoen euro opgevoerd zonder dat duidelijk is wie dat geld precies verstrekt, terwijl ook onduidelijk is of er gevolgen zijn voor de club wanneer die lening niet kan worden terugbetaald.

 

-Het tegenwerken van de commissarissen door ze niet te betrekken in de besluitvorming en ze ook gewoon te negeren.

 

- De onmogelijkheid van goed toezicht.

 

 

De bom barstte op 14 juni toen een e-mail van Job van der Have via een cc’tje terechtkwam bij de gemeente Den Haag. Uit die mail bleek dat United Vansen via een slinkse weg probeerde de gemeente en de amateurclub om de tuin te leiden. Het voorstel van Van der Have was namelijk een raad van commissarissen van vier leden – twee Chinese UVS-commissarissen met een vetorecht, een commissaris van de gemeente en een commissaris van de HFC – te laten voorzitten door een unaniem gekozen preses. Het leek een redelijk voorstel dat onafhankelijk toezicht en controle mogelijk maakte, ware het niet dat uit een toevoeging (die nooit bij de gemeente terecht had mogen komen) bleek dat er een addertje onder het gras zat (zie pagina 3 van de ontslagbrief, onderaan in dit artikel). Als er geen sprake was van unanimiteit, dan zou een door UVS benoemde vicevoorzitter worden doorgeschoven als voorzitter. Doorgestoken kaart, wordt geconcludeerd in de ontslagbrief.

 

 

Het is dus niet zo merkwaardig dat de afgelopen dagen de gemeente en de club steeds verder uit elkaar zijn komen te liggen en er geen enkele overeenstemming kon worden bereikt over het goedkeuren van een begroting voor volgend seizoen. Zo was het al onbegrijpelijk voor de accountants van de gemeente dat directeur Mattijs Manders aanvankelijk een begroting presenteerde waarbij niet verder werd gekeken dan het seizoen 2017/18. Wanneer dit eerste seizoen al een lening nodig was om de gaten (deels) te dekken, wat was dan het plan in de volgende jaren? Nieuwe leningen afsluiten? Het was slechts een van de vele vragen die leefden op het gemeentehuis:

 

- Waarom was de begroting zo ongelooflijk omhooggekrikt tot de vijfde, zesde begroting van Nederland, terwijl die status helemaal niet past bij club?

 

- Waarom geen begroting die past bij een middenmoter in de Eredivisie en waarvoor geen Chinese lening nodig is om de begroting sluitend te maken?

 

- Waarom wil de club geen goede onafhankelijke controle die hoort bij een bedrijf?

 

- Waarom was het volgens het businessplan in het belang van ADO Den Haag dat Wim Deetman als commissaris aftrad?

 

-Waarom wordt het geld van United Vansen niet gewoon uit China overgemaakt, maar is het afkomstig uit Hongkong, waar de Chinese regering geen controle heeft?

 

 

Het zijn vele vragen waar geen antwoord op is gekomen. Het vermoeden is alleen maar groter geworden dat de lening slechts dient om enkele vorm van toezicht via een statutenwijziging uit te schakelen, zodat Wang kan doen en laten wat hij wil met de club. Gezien de onduidelijke herkomst van het geld en ook zijn eerdere vage plannen om Chinese spelers te parkeren en door te verkopen, bestaat er nogal wat angst om daarmee akkoord te gaan.

 

 

Deze week heeft de dagelijkse leiding van ADO Den Haag haar begroting voor volgend seizoen ingediend bij de KNVB. Daarop staat inmiddels wel een handtekening van de amateurclub HFC, maar ontbreekt de goedkeuring van de gemeente Den Haag. Die gaat er ook niet komen.

 

 

Het is aan de ene kant duidelijk dat United Vansen en Hui Wang uitgaan van het principe: wie betaalt, bepaalt. Wang heeft enkele jaren geleden bijna alle aandelen van de club voor vele miljoenen gekocht van de vorige eigenaar Mark van der Kallen en vindt het niet meer dan normaal dat hij ook kan doen wat hem goeddunkt. Dat de gemeente en de HFC hem als toezichthouders met hun prioriteits- en bijzondere aandeel daarbij dwars (kunnen) zitten, vindt hij onbegrijpelijk en onverteerbaar. Ben Knüppe en Job van der Have van de Ondernemingskamer geven hem daar gelijk in en zijn bezig de weg vrij te maken voor die totale controle.

 

 

Aan de andere kant staat de gemeente Den Haag, die als geen ander beseft dat zij de scherven moet opruimen, wanneer alles misgaat bij de profclub. In 2006 was de gemeente al een van de partijen die grotendeels opdraaiden voor de kosten van het nieuwe stadion op het Forepark, dat aanvankelijk 27 miljoen zou kosten, terwijl het totale plaatje veel hoger bleek uit vallen. Eind 2008 kwam de gemeente ADO te hulp toen de club op het randje van faillissement balanceerde. De gemeente kocht het stadion voor tien miljoen euro terug en dwong daar in ruil een plaats in de rvc af via een prioriteits-aandeel. Het was dus niet onlogisch dat zij een vinger aan de pols wilde houden bij de instabiele volksclub die wel degelijk een belangrijke rol vervult in de Haagse samenleving. Die plaats in de rvc werd pas vorig jaar ingevuld, toen de Chinese grootaandeelhouder met zijn grillige betaalbedrag de club op de rand van de afgrond bracht.

 

 

Die vrees voor een nieuw rampscenario is dan ook niet ongegrond, omdat de Chinese grootaandeelhouder nog geen enkele afspraak heeft gerespecteerd en de club een dramatisch financieel beleid kent met grote tekorten. Bij zo’n club doe je er alles aan om nog enige controle te kunnen houden. De gemeente voelt er weinig voor om de club op basis van halve waarheden en met een businessplan dat leunt op geleend geld, over te dragen aan een grootaandeelhouder die geen antwoord geeft op de simpelste vragen.

 

 

Het is de vraag of de licentiecommissie van de KNVB met dezelfde kritische blik zal gaan kijken naar de ingeleverde cijfers en het toekomstplan van de club. Drie mannen hebben een rammelende begroting ingediend en hopen nu op enige clementie bij de bond.

 

 

Het is de vraag of ze die zullen krijgen als we kijken naar de samenstelling van het drietal: een Chinese grootaandeelhouder (Wang) die geen enkele afspraak nakomt, een bewindvoerder (Knüppe) met wie de bond sowieso al niet zo blij is vanwege zijn eerdere rol bij de financiële crisis van enkele jaren geleden bij FC Twente, en een directeur (Manders) die enkele maanden geleden nog met de gemeente optrok tégen Wang.

 

 

Daartegenover staat de gemeente, die alleen maar enkele vragen heeft gesteld (‘waar komt het geld vandaan?’) die ze nu eenmaal móést stellen. De voortekenen zijn niet best. Wordt ongetwijfeld vervolgd.